Over Spinoza en het basisidee van Amerika
Jada Thacker, auteur van Dissecting American History: A Theme-Based Curriculum, attaqueert de staats- en rechtsopvatting van Mitt Romney’s running mate Paul Ryan. Die zou hebben gezegd: Amerika is een idee: “It’s the only country founded upon an idea: Our rights come from Nature and God, not government.” Dat betwist Thacker in een lang exposé over de grondleggers van Amerika en de opstellers van de Amerikaanse onafhankelijkheidsverklaring. Het gaat over Thomas Jefferson, de hoofdopsteller van de Declaration of Independence en derde president van de United States, uitvoerig over John Locke en ook Spinoza komt langs: “The opinion that persons’ rights derive from Nature, or natural law, has been rejected for centuries by philosophical luminaries from Baruch Spinoza to Jeremy Bentham, who pointed out the obvious: rights derive from law; and law as we know it does not and cannot exist without government.”
Over dit onderwerp en dan met nóg meer accent op de rol van Spinoza wegens diens invloed op Locke, is dus een boek op komst van Matthew Stewart: The heterodox origins of the American Revolution, zo liet Wim Klever in een reactie weten. Ik ben benieuwd of daarin net zo’n groot verschil tussen Locke en Spinoza wordt geschetst als Thacker hier doet. Wie zich op dat onderwerp wil voorbereiden kan alvast kennisnemen van dit lange essay: Ryan’s Distortion of America’s Founding.
Eric Schliesser verwees gisteren in een blog, waarin hij Spinoza's TTP besprak die de volgens hem (Spinoza) door Ezra geschreven joodse geschiedenis als een terugblik zag op de ontstaansgeschiedenis van de joodse staat door Mozes, naar de 16e president van de VS Abraham Lincoln (1809-1865):
"Abraham Lincoln understood the nature of such reflexive, Ezra-like refoundings, too. The Gettysburg address recounts the original Jefersonian founding ("our fathers brought forth...a new nation, conceived in Liberty, and dedicated to the proposition that all men are created equal") before he offers a new (blood-drenched) refounding: "It is for us the living, rather to be dedicated here to the unfinished work...It is rather for us to be here dedicated to the great task remaining before us...that this nation, under God, shall have a new birth of freedom." While maintaining the fiction of continuity ("unfinished work"), the project gets re-launched ("new birth"). Lincoln even notes, "The world will little note, nor long remember what we say here," thus, inviting the opposite." [Hier]
Reacties
Natuurlijk meteen dat essay gelezen. Buitengewoon interessante visie over de 'idee' achter de ontstaansgeschiedenis van de USA, maar wel een 'distortion in het kwadraat', zeker ook betreffende de rol van Locke's filosofie. Des schrijvers visie op Spinoza is helemaal belachelijk en getuigt zo mogelijk van nog meer onbenul. Niettemin geeft de auteur heel wat rake typeringen over beweegredenen en belangen en sociaal-economische factoren in het proces.
Wim Klever 07-10-2012 @ 11:51
Heb inmiddels Jada Thacker verweten dat hij de verkeerde Locke beschuldigt in zijn aanval op de Libertarian Right set, de vermeend religieuze shaman. En hem er op gewezen dat hij de echte, de historische Locke kan vinden op de website van ene Stan Verdult.
Wim Klever 08-10-2012 @ 09:43
Wim, Wim, Wim, wat overdrijf je weer ontzettend en maak je jezelf belachelijk met te schrijven: "Des schrijvers visie op Spinoza is helemaal belachelijk en getuigt zo mogelijk van nog meer onbenul."
Als hij over Spinoza schrijft "rights derive from law" dan heeft hij dat goed gezien (alleen is bij Spinoza daarin nog steeds de natuur werkzaam, maar hij verzet zich scherp tegen het scholastieke naturrecht-idee). "Hoc jus, quod multitudines potentia definitur, imperium appellari solet." "Dit recht [dat wat iemand door de gemeenschap toegestaan wordt], dat van de macht van de menigte uit gedefinieerd wordt, noemt men gewoonlijk de staat." (TP III/17)Het is vanuit de staatswetten dat rechtvaardigheid, rechten en 'zonde' etc. ontstaat. Dat is Spinoza en dat heeft Jada Thacker prima kort getypeerd.
Stan Verdult 08-10-2012 @ 11:03
In je citaat uit TP 2/17 staat (als je het Latijn, plus locatie, dan ook nog goed overschrijft) precies het omgekeerde van wat Thacker Spinoza toeschreef. Wie is hier nu bela helijk? Ik lees het intrigerende artikel van Jada kennelijk heel anders dan jij.
Wim Klever 08-10-2012 @ 14:20
Inderdaad, je betrapt me op foutjes (er staat in TP II/17: "Hoc jus, quod multitudinis potentia definitur, imperium appellari solet."). Wat daarvan het omgekeerde zou zijn van wat Jada Thacker over Spinoza schrijft, ontgaat mij volkomen. Je hoeft niet naar het hele artikjel te verwijzen. Hij heeft daarin maar één zinnetje over Spinoza dat ik in het blog citeerde en waarin ik een preciese weergave van Spinoza lees. Jij komt behalve met boude fel negatieve oordelen niet (als zo vaak) met inhoudelijke argumentatie.
Stan Verdult 08-10-2012 @ 14:45
Recht is gevolg van natuurwettelijke machtsverhoudingen, stond in je Spinoza-citaat. Wetten van een of andere overheid zijn daar weer het gevolg van, niet omgekeerd, tenzij in oneigenlijke zin.
Wim Klever 08-10-2012 @ 17:14
Ja natuurlijk zijn de wetten van de overheid gevolg van de natuurlijke machtsverhoudingen, maar uit dat gevolg (want niets blijft immers zonder gevolg) ontstaan de rechten in een zin waar de enkeling wat aan heeft. Even terug naar het begin:
Vertaling Wim Klever van TP II/17 uit 1985: "Dit recht nu, dat wordt bepaald door de macht van de menigte, wordt gewoonlijk Staat genoemd." Over welk recht gaat het dan? Het gaat over wat staat in TP II/16: " ... dat de enkeling daar werkelijk geen ander recht op de natuur heeft dan wat het gemeenschappelijke recht hem toestaat; voor het overige is hij gehouden om alles uit te voeren wat hem in gemeenschappelijke consensus wordt opgedragen, of wordt hij daar (..) rechtens toe gedwongen."
Daar? Waar? "Waar mensen gemeenschappelijke rechten hebben en allen als het ware door dezelfde overtuiging geleid worden, is het (..) zeker, dat een ieder van hen zo veel minder recht heeft als de overigen tezamen machtiger dan hij zijn." (Dat is dus die menigte).
En vanuit de staat (ofwel de macht van de menigte) wordt bepaald wat zonden zijn (II/19), wat rechtvaardig of onrechtvaardig is II/23: "Want er is in de natuur niets gegeven waarvan men kan zeggen, dat het rechtens meer aan de een dan aan de ander toekomt, maar alles is van allen, van hen namelijk die de macht hebben om het zich toe te eigenen. In een staat echter, waar bij gemeenschappelijk recht beslist wordt wat van deze en wat van gene is, wordt hij rechtvaardig genoemd die de vaste wil heeft om ieder het zijne toe te delen etc." (TP II/23)
Het recht in díe zin (waarbinnen samen te leven valt) komt dus voort uit, wordt bepaald door de Staat ofwel de macht van de menigte. En dus mag Jada Thacker Spinoza dan samenvatten met: "rights derive from law." Daar is niets oneigenlijks aan - dat geeft precies Spinoza's politieke natuurfilosofie weer.
In de natuur heb je alleen maar een recht-van-niks-naar-je-uiterst-kleine-macht; een recht waar je wat aan hebt en waarmee te leven valt, ontstaat vanuit de gezamenlijke macht van de menigte die een staatsverband optuigt: dan pas kunnen je bruikbare rechten toegekend worden. Werkelijke rechten (waar iemand wat aan heeft) komen voort uit de wetten van de staat die op zijn beurt voortkomt uit de natuurwettelijke machtsverhoudingen die de menigte kan afdwingen. Het is uiteindelijk zo simpel en Thacker heeft dat in dat korte zinnetje heel goed begrepen. Vergeet niet dat hij schreef tegen de stelling: "Our rights come from Nature and God, not government." Terwijl onze rechten komen van God sive de Natuur VIA de Staat en onze regering. Ben jij, Wim, het niet altijd die erop hamert dat de TTP betoogt dat de naastenliefde bedreven moet worden door gehoorzaamheid aan de politieke overheid?
Ik kan het dus niet hebben dat je boven beweert: "Des schrijvers visie op Spinoza is helemaal belachelijk en getuigt zo mogelijk van nog meer onbenul." Daar verzette en verzet ik mij tegen.
Stan Verdult 08-10-2012 @ 19:22
Dus: 'Spinoza has rejected that rights derive from natural law"? Met wat je schrijft, Stan, ben ik het helemaal eens. En toch is deze zin, zeker in de context, onbenullig. In die context geeft Jada namelijk een bovennatuurlijke inhoud aan "God or nature" , waar wij Spinoza-studenten er juist een natuurlijke inhoud aan geven. Hij zegt dus eigenlijk dat ons recht van de overheid komt in plaats van van Boven. Het is tegen deze foutieve invulling van 'God or/and nature' en de toeschrijving ervan aan de 'luminary' Spinoza dat ik protesteerde. Natuurlijk heeft Spinoza zich wel tegen het goddelijk (natuur)recht gekeerd. Volgens algemene opvatting was dit toch de grondslag van Amerika. En dat blijkt historisch onjuist te zijn. Spinoza's naturalistische natuurconcept was DE IDEE achter de stichting van Amerika, bemiddeld door Locke (die echter vwrkeerdelijk religieus of vroom werd geinterpreteerd door latere generaties, niet door de founding fathers.
Wim Klever 08-10-2012 @ 21:29