BdSpinoza

Paul Juffermans over: Spinoza als inspiratiebron

Vandaag bracht HOVO Brabant Seniorenacademie een drietal video's met korte presentaties van hun docenten tijdens een feestelijke bijeenkomst in het kader van hun 20-jarige Lustrum (op hun website is over dat lustrum merkwaardigerwijs niets te vinden).

In één van die video's geeft Spinoza-kenner dr. Paul Juffermans in het kort een beeld van hoe een drietal wetenschappers Spinoza als inspiratiebron zagen of zien, te weten: Albert Einstein, Antonio Damasio en Jonathan Israel. 

De cover van de voorjaarsbrochure van de HOVO Brabant Seniorenacademie bevat een schets van Spinoza.

De Nederlandse filosoof Baruch Spinoza (1632-1677) heeft in zijn magnum opus, de Ethica, een verbinding trachten te leggen tussen de psychologie (de leer van de menselijke gevoelens en verlangens) en de ethiek (de weg naar een stabiel menselijk geluk). Door de menselijke ethiek zo sterk te funderen in het inzicht in het eigen gevoelsleven wilde Spinoza ontsnappen aan de gevaren van moralisme en stichtelijkheid.
Het gaat hier dus niet om een ethiek als een samenstel van uiterlijke normen en waarden, maar om een ethiek gebaseerd op innerlijke zelfkennis. In deze zin sluit Spinoza’s ethiek ook aan op antieke wijsheidstradities (bijvoorbeeld de Stoa), maar ook enigszins op oosterse denktradities.
In de loop van de tien colleges zullen we Spinoza’s psychologie en ethiek nader verkennen. Wij zullen ons daarbij vooral richten op deel 3 van zijn Ethica (de passieleer). Vooraf zullen we de metafysische en antropologische fundering van deze passieleer bespreken (deel 1 en 2) en in de slotcolleges zullen we behandelen hoe Spinoza’s ethiek (de delen 4 en 5) uit zijn psychologie voortvloeit.
Literatuur:
Spinoza, Ethica, vertaald en ingeleid door Henri Krop, Uitgeverij Prometheus/ Bert Bakker, 2002, ISBN 90 351 1796 4. Andere vertalingen van de Ethica kunnen ook gebruikt worden.

spinoza | 28-02-2011 | 21:47 | Link | Reacties (2)