BdSpinoza

Spinoza in de Canon van 700 jaar Joods Nederland

Werd er nog maar kort geleden aangekondigd dat de Canon van 700 jaar Joods Nederland in de maak was en dat de samenstellers Tirtsah Levie Bernfeld en Bart Wallet zijn [cf. blog], vandaag verschijnt, zo is te lezen in Trouw, het boek de Canon van 700 jaar Joods Nederland, en is de website online gegaan.

Merkwaardig vind ik het dat van dat nieuws nog helemaal niets te vinden is op de websites van het Joods Historisch Museum, het Menasseh ben Israel Instituut en Crescas, dat samen met het Joods Maatschappelijk Werk, initiatiefnemer is van de Canon. Je zou wat meer enthousiasme verwachten. Enfin, we zoeken er niets achter, maar constateren slechts.

Uiteraard is een van de 'vensters' (dat is de taal van canons) gewijd aan de ban/cherem van Spinoza in 1656. Aan het beeld dat wordt geschetst merk je dat volstaan werd met het intussen ontstane algemeen beeld te geven, waarnaar niet nog eens door een deskundige is gekeken. Zo lezen we o.a. dat tot zijn leer zou hebben behoord: “Kerk en staat moesten totaal van elkaar gescheiden blijven.”

Een beetje raar vind ik het dat niet de Theologisch-politieke verhandeling en de Ethica worden genoemd; alleen is sprake van de Opera Posthuma – een titel die je niet dagelijks tegenkomt – alsof toch de weg naar Spinoza moeilijk vindbaar wordt gemaakt (ja, zulke dingen maken mij achterdochtig). Het volgende venster over Saul Levi Morteira (circa 1596-1660) is aan hetzelfde jaartal 1656 gekoppeld - hij ontleent zijn plaats in de joodse canon aan diezelfde ban!

Uriel da Costa kreeg geen venster.

Uit de nieuwsbrief van Crescas van vrijdag 27 maart 2015 stuurde Ferdie Fluitsma mij het stukje toe, waaruit ikalleen het volgende haal:

Bij de presentatie van het boek en de website liepen Crescas-directeur Michel Waterman en Michel Kotek van JMW, de ‘producenten’, en de auteurs Tirtsah Levie Bernfeld en Bart Wallet, als trotse pauwen rond.

Het verschijnen van de canon bleef niet onopgemerkt. Dagblad Trouw besteedde er een hele pagina aan (krant van 26 maart) en aanstaande zondag is Tirtsah Levie Bernfeld te gast bij de Joodse Omroep. In het radioprogramma De kunst van het luisteren vertelt zij over de invulling die zij en Bart Wallet aan de canon hebben gegeven. De avond voor de perspresentatie, woensdag 25 maart, werd Bart Wallet geïnterviewd in het EO-radioprogramma Dit is de Dag. Het interview van acht minuten is op onze website alsnog te beluisteren.

spinoza | 26-03-2015 | 10:22 | Link | Reacties (1)