The Monuments Men brachten ook de gestolen Spinozabibliotheek terug
In de film The Monuments Men die a.s. donderdag in Nederland z'n première krijgt (en volgens de trailer nogal spectaculair opgezet lijkt) zal het wel niet voorkomen, maar ook de door de Duitsers geroofde bibliotheken van het Spinozahuis, de Bibliotheca Rosenthaliana en Ets Haim e.a. werden door, zoals men ze later is gaan noemen, The Monuments Men, teruggebracht naar de rechtmatige eigenaars.
Archivarissen, kunsthistorici en museumcuratoren kregen de opdracht om door de nazi's geroofde kunststukken te redden voordat ze vernietigd zouden worden. De mannen droegen wel militaire uniformen, zonder echte militairen te zijn en stonden voor een ogenschijnlijk onmogelijke missie.
De nazi’s waren zeer geïnteresseerd in kunst, objecten van musea, synagogen en particulieren en joodse archieven en bibliotheken, die alle in beslag werden genomen - werden geroofd. We hebben erover kunnen lezen in het boek van Irvin Yalom, Het Spinozaraadsel.
De kunst moest het megalomane Hitlermuseum bevolken.
De boeken en archieven dienden als belangrijke bronnen voor de
bestudering van het volgens de nazi-ideologie ‘verderfelijke’
joodse gedachtegoed en zouden in een grote bibliotheek worden ondergebracht.
De Duitsers legden van die geroofde voorwerpen
gedetailleerde lijsten aan. Die Duitse inventarislijsten zijn na de
oorlog samen met een groot aantal kisten geroofde joodse spullen door
de Amerikanen gevonden in een depot zestig kilometer ten noorden van
Frankfurt.
Seymour J. Pomrenze (1916-2011) kreeg de leiding van het Offenbach Archival Depot, het Amerikaanse verzamelpunt van door de Duitsers geroofde archieven en boeken, van waaruit het transport naar Nederland geregeld werd [Cf hier en hier en ook hier].
Als u die film gaat zien, denk er de Spinozabibliotheek dan bij.