BdSpinoza

Verlichting zonder Spinoza?

Niet over Spinoza, maar toch maar even signaleren. In de bijna hausse van recente boeken over de Verlichting (dit najaar verschenen De Verlichting als kraamkamer van Jabik Veenbaas en Verlichting in Nederland 1650-1850 onder redactie van Jan Wim Buisman), signaleer ik ook dit boek, hoewel ik uit de beschrijving afleid dat de auteur zich niets aan de boeken van Jonathan Israel gelegen heeft laten liggen, want hier gaat het weer helemaal over de 18e eeuw die trouwens volgens de auteur van het volgende boek, Frits L van Holthoon, in plaats van ‘The Age of Reason’, eigenlijk ‘The Age of Sentiment’ zou moeten heten. Filosofen als David Hume speelden immers een hoofdrol in deze periode...[cf.] Toch kreeg zijn boek de titel: 

F.L. van Holthoon, Terug naar de Verlichting. Damon, 2013

De uitgever: "De auteur neemt de lezer mee terug naar de Verlichting van de achttiende eeuw. Daarvoor is het noodzakelijk oog te krijgen voor wat de motieven van de Verlichtingsdenkers werkelijk waren en wat de begrippen die zij hanteerden destijds betekenden. Dat is noodzakelijk want het beeld dat wij van de Verlichting hebben, is achteraf sterk ingekleurd door de negentiende eeuw. Het werd onder meer vermengd met moderne democratische idealen en met ideologieën van de maatschappelijke maakbaarheid en vooruitgang.

In zijn tien studies belicht de auteur meerdere aspecten van wat de Verlichtingsdenkers bewoog. Lezing en interpretatie van de teksten van de Verlichtingsfilosofen zelf vormen daarbij telkens het vertrekpunt. Zo worden ideeën van denkers als Rousseau, Montesquieu en Hume van oude vernislagen ontdaan. Ook wordt onderzocht in hoeverre Markies de Sade als een vertegenwoordiger van de Verlichting beschouwd mag worden.

Dit opgefriste beeld van de Verlichting daagt vervolgens uit tot een nieuwe confrontatie met de grote (politieke, economische maar ook morele) vragen waar wij in onze tijd voor staan. Daartoe levert de auteur tot slot enige aanzetten."

Een must voor filosofen, historici en politici!

Volgens Damon verscheen het op 30 oktober, volgens Bol.com in november 2013

Frits L. van Holthoon (1934) is emeritus hoogleraar Amerikaanse geschiedenis aan de Rijksuniversiteit Groningen en is lid van de internationale Hume Society. Eerder verschenen van hem o.m. The Road to Utopia: A Study of John Stuart Mill’s Social Thought (1971), Mensen in Europa (1977), State and Civil Society (2003), Een dialoog over David Hume (2007), Hume. Leven en werk (Klement, 2009). Tevens bezorgde hij de vertaling van Hume’s A Treatise on Human Nature (Traktaat over de menselijke natuur, Boom, 2007).

_________________

Om eenvoudig terug te vinden vermeld ik hier:
Wim Verbeeck's bespreking van F.L.Van Holthnoon's Een dialoog over David Hume. Over zijn herschrijving van het Traktaat over de menselijke natuur [PDF]

_________________

aanvulling 1 januari 2014 

Johan Velter heeft op zijn blog een bespreking van dit boek op 30 december 2013 en 31 december 2013 met in het eerste dit over Spinoza: "Het denken van Spinoza speelde in de 18^de eeuw geen grote rol. In Duitsland werd Spinoza gelezen maar op de spinozistische, dus metafysische wijze, niet als radicaal, niet als materialist. Van Holthoon schrijft: ‘Volgens de structuralistische interpretatie leverde Spinoza zijn bijdrage door de menswetenschap in te passen in het schema van de wetenschappelijke revolutie en wel door ruimte te scheppen voor een nieuw soort metafysica. Volgens anderen is Spinoza een mysticus die via de rede de weg naar God wees. Duidelijk is in ieder geval dat Spinoza in geen enkel opzicht een atheïst genoemd kan worden.’ (35). Maar ook dit is een nevenkwestie: de scheidslijn om een denker modernistisch of niet te noemen is zijn houding tegenover de metafysica, het al dan niet moraliserend bevoogden en het loskoppelen van het individu uit de klem van zijn soortgenoten."  

En uiteraard kan hij het uiten van rotopmerkingen niet laten. Deze twee blogs leidde hij eerder in met: "Toch is het boek, niet alleen omwille van wat gezegd wordt over Spinoza (Spinoza-dwepers bewijzen keer op keer de Pavlovtheorie), de moeite waard."
Hij is een zuurpruim en dat blijft ie - juist ook in hoe hij in zijn bespreking, zonder diens naam te noemen, Jonathan Israel, aan wie hij een grote hekel lijkt te hebben, weer wegzet.

spinoza | 21-11-2013 | 11:17 | Link | Reacties (4)