Viktor E. Frankl (1905 – 1997) Synchronisation in Birkenwald. Eine metaphysische Conference [Socrates, Spinoza, Kant]
De psychiater van joodse origine, Viktor Frankl, schreef kort na de Tweede wereldoorlog, mede op grond van zijn ervaringen in het concentratiekamp Theresienstadt, waarin hij als psychiater actief bleef en ook vele lezingen gaf, het boek waarmee hij het bekendst werd en dat in vele talen werd vertaald: …trotzdem Ja zum Leben sagen; Ein Psychologe erlebt das Konzentrationslager. Het verscheen in het Nederlands als: De zin van het bestaan; een inleiding tot de logotherapie. Rotterdam: Ad Donker, 1978.
So, let us be alert—alert in a twofold sense: Since Auschwitz we know what man is capable of. And since Hiroshima we know what is at stake. [p. 154]
En eerder, op blz 82: “What does Spinoza say in his Ethics? –“Affectus, qui passio est, desinit esse passio simulatque eius claram et distinctam formamus ideam.” Emotion, which is suffering, ceases to be suffering as soon as we form a clear and precise picture of it.”
De merkwaardige vertaling van ‘idee’ in ‘picture’ is wel erg onspinozistisch. Pictures zijn van de verbeelding, bij ideeën gaat het om concepten die de geest vormt, om te weten en te begrijpen. Maar goed, dat is niet de verantwoordelijkheid van Frankl, maar komt van de Elwes-vertaling.
Apart is ook wat hij op blz. 94, kennelijk eveneens onder verwijzing naar Spinoza's uitdrukking schreef: "It is a peculiarity of man that he can only live by looking to the future—sub specie aeternitatis."Dit even tussendoor. Ik wilde in dit blog vooral vastleggen dat Frankl kort na de oorlog (binnen negen uren na de bevrijding uit het concentratiekamp, zo wordt benadrukt) in Wenen het toneelstuk schreef en publiceerde onder het pseudoniem Gabriel Lion:
Synchronisation in Birkenwald. Eine metaphysische Conference
“Im Himmel machen sich die drei Philosophen Sokrates, Spinoza und Kant ernste Sorgen um die Menschheit. Nach langen Überlegungen und Gesprächen über mögliche Vorschläge, wie der Menschheit geholfen werden kann, wird eine Entscheidung getroffen: Ein Theaterspiel sollte den Leuten ein Bild aus der Hölle zeigen und dabei beweisen, dass der Mensch auch noch in der Hölle Mensch bleiben kann.
Die Erfahrungen, die Viktor E. Frankl selbst als Gefangener im KZ gemacht hat, seine Erlebnisse, Begegnungen mit dem Bösen und Guten, werden in diesem Stück dramatisiert und durch verschiedene Figuren verkörpert. Ihre Auseinandersetzungen zeigen den Kampf ums Überleben.”
Informatie van het Westbahn Theater dat het stuk in oktober 2008 opvoerde.
De naam voor de plaats van handeling, Birkenwald, was een samentrekking van Birkenau-Auschwitz en Buchenwald.
Het stuk werd enige jaren geleden in Zuid-Amerika als musical uitgevoerd.
El Musical basado en la obra de Viktor Frankl. Libro y letras de Chacho Garabal, Musica Original de César Prado. Producción General: María José Cocagne.
Binnenkort wordt deze weer uitgevoerd in Argentinië onder de titel: Buscando Sentido El Sueño de Viktor Frankl
Zie hier en op Youtube.
Reacties
Misschien aardig om te luisteren naar Viktor Frankl:
http://www.ted.com/talks/viktor_frankl_youth_in_search_of_meaning.html (raak én humoristisch)
interview, in twee delen (o.a. over free choice):
http://www.youtube.com/watch?v=9EIxGrIc_6g (deel 1)
http://www.youtube.com/watch?v=KnWETfCaBmo&feature=related (deel 2)
Hartelijke groet,
Rob
Rob 28-10-2011 @ 12:43