BdSpinoza

Wordt het zoeken naar het spirituele bij Spinoza geheimgehouden?

Soms ontvang ik via dit weblog een e-mail, waarin mij een vraag wordt gesteld of een verzoek gedaan. Deze keer maak ik er een blog van. Wie weet  kan iemand deze vraagstelster helpen?

"Beste heer/mevrouw,

Ik schrijf u omdat ik op zoek ben naar een boek die spreekt over de relatie tussen de filosofie van Spinoza en de Oosterse mystiek, met name de soefi filosofie van Yunus Emre, een zeer bekende Turkse dichter. Mijn zoektocht heeft tot nu toe niets opgeleverd, maar ik hoopte dat er bij jullie kring genoeg expertise zou zijn om mij te informeren of er een dergelijk boek bestaat in het Nederlands of in het Engels.

Als er niet een dergelijk boek bestaat, heb ik interesse in elk ander boek die Turkse soefi filosofen en dichters verbind aan de filosofie van Spinoza. Gezien het hier een kado betrefd, had ik graag zo snel mogenlijk uw reactie ontvangen opdat ik nog tijd zou hebben om dit (zeldzaam) boek te bestellen.

Alvast bedankt en ik hoop binnenkort van u te horen.
Met vriendelijke groet,

wg SG"

Ik weet al dat ik ga antwoorden dat zoiets niet zal bestaan en dus niet te vinden zal zijn.  

Om meerdere redenen, waaronder de houding tegenover de Turken in de 17e eeuw en ook zoals Spinoza over hen spreekt, lijkt het mij nauwelijks denkbaar dat Spinoza zou hebben gehoord van, laat staan iets zou hebben met Yunus Emre (1280 - 1321) die volgens wiki één van de belangrijkste mystieke soefi dichters van Turkije was.

Enfin, je gaat eens surfen en ontdekt dan dat Elisabeth Keesing in De Soefi-gedachte vanaf 1999 een aantal artikelen schreef over Inayat Khan en Spinoza. Het eerste is er als PDF te vinden. Zij zet er een aantal gedachten van Spinoza naast die van Inayat Khan.

Zij begint het eerste artikel met: "In september 1997 hield de Vereniging Het Spinozahuis een symposium waar vertegenwoordigers van verschillende wereldbeschouwingen uiteenzetten welke ideeën van Spinoza iets gemeen hadden met hun leer. Merkwaardigerwijs ontbrak iemand die wees op de overeenkomsten met boeddhisme, yoga en soefisme en juist daar is veel over te vinden. Zie bijvoorbeeld het in 1956 verschenen Spinoza in the Light of the Vedanta; de auteur, R.M. Tripathi, vergelijkt nauwgezet Spinoza's filosofie met de Indiase en eindigt zijn onderzoek met de conclusie dat Spinoza als een Jnanin Yogi de beleving van het Eeuwige nastreeft via het verstand."

Ik heb en las het boek van dr. W.R. van Brakel Buys, Het godsbegrip bij Spinoza. Een inleiding tot het monisme (Bijleveld, 1934), waarin uitvoerig vergelijking wordt gemaakt tussen Spinoza en Shankara, maar die is van de Hindi-kant, niet de soefi-kant. 

En wat kom ik tot mijn verbazing verder op internet tegen met Spinoza en Soefi in de zoekbalk van Google?

De Vereniging Het Spinozahuis was een van de partners in samenwerking bij het organiseren van de hierna volgende cursus begin deze maand.

Maar op de website van Het Spinozahuis is hierover nooit mededeling gedaan! Ik ben zo vrij dit een beetje merkwaardig te vinden. Het kan inmiddels bekend zijn dat ik op dit weblog, zodra ik die tegenkom, cursussen en conferenties doorgeef. Waarom zo'n stiekeme cursus?

Daoïsme, soefisme en Spinozisme: op zoek naar het overwinnen van tegenstellingen in spiritualiteit en politiek

FOW – ISVW - Vereniging Het Spinozahuis

De islam, het Chinese denken en de Westerse filosofie bergen alle drie spanningen en tegenstellingen in zich. Er zijn allerlei afzonderlijke stromingen, groeperingen en denkrichtingen te onderscheiden die soms ‘hemels’breed van elkaar verschillen.
Tevens kennen ze alle drie een rijke spirituele traditie, waarin wordt geprobeerd om alle tegenstellingen juist te overwinnen in een meer universalistische kijk op de wereld.

In de islam wordt deze rol vervuld door het soefisme, en in het Chinese denken door het daoïsme. Binnen de Westerse filosofie is onder anderen Spinoza een duidelijk voorbeeld van het streven om het denken te laten bewegen naar gene zijde van allerlei dogmatische tegenstellingen.

De erfenis van deze spirituele tradities is meer dan ooit actueel. In de huidige mondiale situatie zien we dat fundamentalistische thema’s uit de religie politiek worden uitgebaat. Tijdens dit weekend worden soefisme, daoïsme en spinozisme met elkaar in gesprek gebracht. Door multiculturele analyse, comparatief filosoferen en intercultureel denken op elkaar te enten wordt onderzocht in hoeverre de genoemde drie spirituele tradities ons kunnen helpen om de valkuil van hedendaagse religieuze en politieke dogma’s te vermijden.

De soefistische universaliteit, daoïstische levenskunst en de spinozistisch georiënteerde politiek-religieuze kritiek wijzen tezamen in een richting van een affirmatieve en productieve, intercultureel-politieke spiritualiteit. Daarin tekenen zich mogelijk de contouren af van antwoorden op de vragen van onze polariserende tijd in een zich globaliserende wereld.
 

Programma

Zaterdag 3 maart

Zondag 4 maart

Praktisch

[zie hier]

In het Programmaboek van Filosofie Oost-West (PDF) komt deze cursus weer niet voor; wel een cursus Macht en onmacht van de rede: Descartes, Spinoza, Nietzsche - Westerse filosofie in de moderne tijd van Jeroen Bartels.

spinoza | 23-03-2009 | 14:39 | Link | Reacties (5)