Zoals je het bij Spinoza niet krijgt...
Deze dagen heeft het Boekenfestijn weer z'n intrek genomen in het MECC in Maastricht. Ik ga dan altijd snuffelen en kom met enige boeken thuis. Deze keer o.a. met Erik Hornung, De verborgen kennis van het oude Egypte [Synthese, 2007, oorspr. Das esotherische Ägypte, C.H. Beck, 1999]. Het is een heerlijk dubbelslachtig boekje van een auteur die heel veel tijd besteed moet hebben aan heel veel onzin en gefantaseer, maar toch zo kritisch mogelijk veel informatie wil verschaffen over de geschiedenissen van de 'geheime' kennis en de fascinatie voor Egypte, de piramiden waarover ontelbare interpretaties de ronde deden en doen en zo ook de geheimzinnige hiërogliefen.
Hij besteed ook aandacht aan een boek dat in 1556 bij Henric Petri in Bazel verscheen, Hieroglyphica, van Piero Valeriano dat dé samenvatting van de gehele 'hiëroglifiek' van zijn tijd gaf en van grote invloed was op alle volgende werken over hiërogliefen. Hij geeft nog meer informatie, maar het gaat mij om dit plaatje dat op blz. 46 van Hieroglyphica staat van de hiëroglief voor 'aanbidding'. Ik kan me er niet zat genoeg op kieken (ongeveer naar het Gronings gezegd) en daarom wil ik het hier vasthouden, hoewel het niets met Spinoza lijkt te hebben (maar toch...).
De Italiaanse monnik en geograaf Cristoforo Buondelmonti bezocht tussen 1414 en 1430 een aantal Griekse eilanden. Van een van die reizen kwam hij terug met Horapollo’s Hieroglyphica, een interpretatie van Egyptische hiërogliefen, dat uit referenties uit de 10e eeuwse Byzantijnse encyclopedie, de Suda, bekend was. Het Hieroglyphica-manuscript werd geliefd in de kleine kring van humanisten in Florence, onder wie Aldus Manutius and Giorgio Valla. Het wordt nu bewaard in de Biblioteca Medicea Laurenziana. Valla maakte er een Griekse vertaling van die Manutius opnam in een verzameling fabels en andere vertellingen.
Piero Valeriano (1477–1558),
die Giorgio Valla als leermeester had, kon via zijn oom ook z'n
opwachting maken bij Aldus Manutius. In 1509 ging Valeriano naar
Rome, waar hij geïntroduceerd werd bij Giovanni de’Medici, de
latere paus Leo X (in 1513). Via de Medici-familie bij wie Valeriano
privéleraar werd kreeg hij goede contacten met de belangrijkste
humanisten van zijn tijd. Hij publiceerde diverse werken. Aan het
eind van de 1530-iger jaren ging hij terug naar z'n eigen
geboortestad Belluno en bracht twee werken over mythologie uit:
Amorum quinque ( 1549) en Hieroglyphica (1556).
Pierio Valeriano, Hieroglyphica, sive, De sacris Aegyptiorvm literis commentarii. Basileae [Michael Isengrin], 1556 [op archive.org en hier de editie uit 1556 en op books.google een editie van 1685, maar er zijn er meer]
Dit boek was een voortzetting van het werk van zijn leermeesters en bevatte naast de Latijnse vertaling van het werk van Horapollo de resultaten van zijn eigen studies uit wel 400 Griekse en Latijnse bronnen. Op basis van al deze kennis werd Hieroglyphica het eerste woordenboek in de Renaissance over symbolen, emblemata, mythen, hermetische kennis, kabalah en hiërogliefen (voor zover men daar toen al iets van begreep). Het werk was in folio, opgedeeld in zestig boeken en telde bijna 1000 pagina's; het was voorzien van vele vaak vreemde houtgravures, waarvan de maker(s) niet genoemd werden. Het boek werd zeer populair en kreeg zeven herdrukken in het Latijn en vertalingen in diverse talen.
______________
De afbeelding van Pierio Valeriano is een uitsnede uit het frontspice van zijn Hieroglyphica,
Interessante info gebruikt van hier.
[En dat allemaal opgezocht vanwege dat intgrigerende plaatje...]
