Zondagse excursies 2016 "in de voetsporen van Spinoza"
Het is mogelijk op 1 dag alle woonplaatsen van Spinoza te bezoeken!
De gids Jossi Efrat, geboren in de Amsterdamse Spinozastraat, woonde als kind op een paar honderd meter afstand van Spinoza's ouderlijk huis.
Op 17 juli, 21 augustus en 4 september 2016 worden door hem drie identieke excursies gehouden waarbij te voet wordt gelopen langs de plaatsen waar Spinoza ook heeft verbleven. Aan de hand van 17e en 18e eeuwse plaatjes zal men zich een voorstelling kunnen maken hoe het er toen uitzag, door deze tekeningen te vergelijken met de gebouwen en het straatbeeld van nu. De deelnemers ontvangen kopieën van deze plaatjes.
Het vervoer geschiedt met eigen auto. Voor degenen die niet over eigen auto beschikken zal een regeling worden getroffen zodat er meegereden kan worden met anderen. Op zondagen is parkeren relatief gemakkelijk.
Jossi (links) geeft toelichting bij het Spinozamuseum in Rijnsburg
Programma:
Amsterdam, Portugese synagoge, met bezoek. Spinoza heeft dit gebouw (van 1675) bij aanbouw kunnen zien, hoewel hij daar kennelijk nooit binnen is geweest. In de synagoge zal worden uitgelegd hoe vroeger de ban werd voltrokken. (Bij Spinoza gebeurde dat op 27 juli 1656, in een kleinere synagoge daarnaast). De huidige synagoge lijkt in een aantal opzichten op die vroegere synagoge aan de Houtgracht, waar we nu ook zullen wandelen. Op de Houtgracht was ook het ouderlijk huis van Spinoza. Vlakbij zien we ook het nieuwe standbeeld van de wijsgeer.
Ouderkerk a/d Amstel. Kerklaan 10, 1191 JB. Rondleiding op de oude joodse begraafplaats met o.a. graven (met leesbare zerken) van de beide ouders van Spinoza. Ook graven van de drie rabbijnen die waarschijnlijk leraren waren van Spinoza: Saul Levi Morteira, Isaac Aboab en Menasse Ben-Israël. Het is niet duidelijk of zij allen ook een rol hebben gespeeld bij de Spinoza-ban maar waarschijnlijk geldt dit wel voor de twee eersten.
Rijnsburg, Spinozahuisje op de Spinozalaan 29, 2231 SG. Onlangs gerestaureerd, met o.a. verzameling van Spinoza's boeken en vele documenten. In de tuin is een borstbeeld van Spinoza. Vlakbij, in het centrum van Rijnsburg, zien we een tweede standbeeld.
Het oude Voorburg, Kerkstraat, hoek Raadhuisstraat, 2271 CP – CT.
Spinoza woonde in die Kerkstraat. We lopen zijn wandelroute, langs de Vliet, naar "Hofwijck", het indrukwekkende domein van Constantijn en Christiaan Huygens. Het schijnt dat Spinoza daar veel is geweest.
Den Haag. Parkeren kan bijv. in parkeergebouw Kranestraat 4, 2512 AE.
Wandelen vanaf de Nieuwe Kerk op het Spui, nr. 175. Hier werd Spinoza op 25 februari 1677 begraven.
Dan langs zijn eerste woning aan de Stille Veerkade 32, en naar zijn laatste woning aan de Paviljoensgracht. We zien hier ook het meer dan 100 jaar oude standbeeld van Spinoza. Vervolgens wordt evt. gewandeld naar de Plaats (naast het Buitenhof), waar het standbeeld van Johan de Witt (uit 1906) staat, en zal toelichting worden gegeven op de gebeurtenissen bij de Gevangenpoort op 20 augustus 1672 en de betrokkenheid van Spinoza daarbij.
Algemeen
Aanvang excursie: om 10 uur, bij de ingang van de "Esnoga", de grote Portugese synagoge, op het Mr. Visserplein (Jonas Daniel Meijerplein)
Amsterdam, bij het Waterlooplein, 1011 PL. Parkeren kan in de buurt, is meestal gratis tot 12 uur. Trams: 9 en 14. Metro: Waterlooplein.
Tijdschema: Gezien de ervaring van verleden jaren proberen we een tamelijk strak schema te handhaven, zodat de excursie niet te veel uitloopt. Er zal even tijd zijn voor een korte lunch onderweg. Deelnemers wordt geadviseerd een broodje of iets dergelijks in de auto mee te nemen.
Men kan uiteraard wel even stoppen onderweg voor iets drinken en toilet.
Er zijn toiletten in de Amsterdamse synagoge en in Rijnsburg. In de begraafplaats en in het huisje te Rijnsburg zijn echter geen toiletten.
We proberen omstreeks 12 uur al uit centrum Amsterdam weg te rijden.
Bezichtiging in Ouderkerk is dan van 1230 tot 1320. Bezichtiging huisje in Rijnsburg van 14 tot 15 uur. Wandeling in Voorburg 1530 - 1620
Begin rondleiding in den Haag ca. 1645 uur. Einde excursie ca. 1830 uur.
Heren dienen in de synagoge en op de joodse begraafplaats een pet, of elk ander hoofddeksel te dragen. Voor dames geen bijzondere kleding nodig.
Kosten; € 20.- p.p., dit is incl. een mapje met kopiën van relevante oude plaatjes. Excl. evt. entreegeld Portugese synagoge, museum Hofwijck in Voorburg en het Spinozahuisje in Rijnsburg. (Deze drie zijn gratis voor houders van de Museumjaarkaart.) Entree tuin van Hofwijck is gratis.
Aanmeldingen: Jossi Efrat, 030-70-700-49, 06-122-05-889 (beide telefoonnummers vanaf 28 juni 2016) en: jossiefrat@hotmail.com
Tijdens de excursie is niet genoeg tijd om diep in te gaan in de uitgebreide filosofie van Spinoza. Wel zal in de synagoge aandacht worden besteed aan hoeverre Spinoza's brede orthodox-joodse opleiding in zekere mate invloed had op zijn latere opvattingen.
Reacties
Het was een heel boeiende excursie, met dank aan Jossi! In mijn blogje enkele plaatjes: https://angelaroothaan.wordpress.com/2016/08/21/return-to-spinoza-a-summer-post/
Angela Roothaan 23-08-2016 @ 21:08
Dank voor deze reactie en de link naar een leuke impressie met aardige foto's van de Spinoza-excursie.
Stan Verdult 24-08-2016 @ 09:50