Benjamin Wiker bestrijdt "brilliant strategist" Spinoza

Vandaag had The Catholic World Report (CWR) een interview met Benjamin Wiker, de auteur van het onlangs uitgekomen Worshipping the State: How Liberalism Became Our State Religion. Op 16 jan. 2013 had ik een blog dat boek nog onderweg naar verschijnen was, en bracht ik grepen uit een column, “The Puzzle of Religious Liberty”, eveneens op CWR. Het boek kwam in maart uit en bevat, zoals bij Amazon in te zien is, flink wat over Spinoza.

Net als in die column ging het ook in dit interview met de titel “When the State Replaces God”, over Spinoza. Maar hij maakt er wel een beetje een karikatuur van diens theologisch-politieke filosofie. Ik citeer hierna dat deel:

CWR: You argue that Benedict Spinoza (1632-1677) was crucial as both the “father of modern liberal democracy” and “the father of modern Scripture scholarship”? How can that can be so when there hasn’t been a movie made about his life? More seriously, how did Spinoza's pantheistic views affect the Western understanding of the state? And what did Spinoza think of Christianity in general and the Catholic Church specifically? 

Wiker: I think there should be a movie, because the intrigue in regard to the strategy of secularists like Spinoza in ridding the world of orthodox Christianity is every bit as interesting, even more so, than the ever-lamentable novel The Da Vinci Code, which painted orthodox Christianity as itself a kind of conspiracy!

Spinoza was a key radical Enlightenment thinker, certainly one of the most influential. As with all the other secular thinkers of the Enlightenment, Spinoza thought Christianity was a great big historical mistake, and Catholicism was the worst form of it. He therefore sought for a way, or ways, to undermine it. He was a brilliant strategist. For example, rather than attack the Bible directly, he undermined it by introducing an approach to the study of Scripture that results in turning the Bible into a morality tale for the masses. To take a related example, rather than attack Christian doctrine directly, he argued that all that mattered, to be Christian, was that you loved your neighbor—all the other beliefs, all the other dogmas and doctrines were merely window-dressing. What he meant by loving your neighbor was tolerating whatever beliefs your neighbor had as long as he was generally law-abiding, because religious beliefs were entirely subjective. That view helped to define modern liberal democracy, where everyone’s beliefs about God are equally viable and equally true because they are equally without foundation.

But Spinoza did have a kind of philosophic religion. He was a pantheist, famously declaring that God is nature and nature is God. The result, once the belief caught hold with the Romantics, was that nature was worshipped as divine. But since we are part of nature, then we are divine as well. And since the state is something that we divine human beings make, then the state must be divine! So, Spinoza’s pantheism contributed directly to the efforts of those who, in the 19th and 20th centuries, considered the state itself to be a god worthy of our highest worship. [Voor méér zie hier]

spinoza | 17-06-2013 | 22:43 | Link | Reacties (6)

Reacties

Buitengewooninteressante en inteigerende blog, Stan. Hoewel Wiker wel eens rijp en groen door elkaar haalt, vind ik zijn main point een voltreffer. 'Worshipping the state' zou niet mijn terminologiekunnen zijn, maar komt wel dicht bij mijn formulering dat godsdienst neerkomt op staatsdienst en staatsgezindheid. In plaats van dit te specificeren als liberalisme heeft bij mij nationaal socialisme op democratische grondslag de voorkeur. Interessant vind ik de omslag. Net als ik op de voorkant van mijn boek over DEFINITIE VAN HET CHRISTENDOM het Hagse torentje als symbool van politiek boven alles heb laten weergeven, heeft ook Wiker gekozen voor een duidelijk herkenbaar (Amerikaans) politiek gebouw! Zelfs de kleur vande omslagen (blauw, grijs) komt overeen! Ik game nog eens verder verdiepen in wat hij in het gesignaleerde interview naar voren brengt.

Klever 18-06-2013 @ 08:55

Lezing van het gesignaleerde interview was eigenlijk een koude douche: een zeer oppervlakkige kerkhistorische en politiekhistorische beschouwing kwam daarin op de proppen die mij van koude rillingen voorzag, alles vanuit primitief katholiek en Amerikaanse standpunt betoogd..

Wim Klever 18-06-2013 @ 17:58

Blij je tweede reactie te lezen Wim. Ik vond het ook erg simplistisch.

Mark Behets 18-06-2013 @ 20:39

Het ging mij erom erop te wijzen dat nog steeds Spinoza wordt bestreden. Zo wordt gereformeerden ook nu nog voorgehouden dat Spinoza aan het begin staat van „de seculiere storm”. Onder die titel ging vorige week een conferentie over de houding die een christen moet aannemen in „de seculiere storm”. Bart Jan Spruyt hield een lezing over ”Het pleit beslecht” en wordt in het Gereformeerd Dagblad geciteerd. Spruyt: „Zoals een individu de vrijheid kan veroorloven de vrijheid te verkennen, zo kan ook een hele cultuur in de verleiding komen van de roes. Welk boek heeft Europa dan gelezen? ”Het theologisch politiek tractaat” van Spinzo. De grote belemmering voor de vrijheid van de mens is het geloof en de kerk, stelde de zeventiende eeuwse filosoof. Hij valt daarop de Bijbelse boodschap aan. De filosoof wilde de weg vrijmaken voor een wereldlijke, democratische staat. Spruyt: „Daar is het begonnen. Het denken van Spinoza heeft gezegevierd. Het heeft allemaal even geduurd. In onze tijd zien we de voleinding van de ideologie.” Hier lijkt men zich erbij neer te leggen. Wiker en The Catholic World Report willen de strijd heropenen.

Stan Verdult 19-06-2013 @ 10:12

Blijenbergh noteerde na zijn bezoek bij Spinoza thuis in zijn latere publikatie DE WAERHEYT VAN DE CHRISTELIJKE GODTSDIENST ... (1674): "Syn intensie is om een Politique Godtsdienst in te voeren" (.p. 386; zie mijn "Spinoza interviewed by Willem van Blyenbergh". in STUDIA SPINOZANA 4, 1988, p. 319). Hij sloeg de spijker op zijn kop! Wiker heft daar iets van gezien, wat mij mijn enthousiaste eerste reactie ontlokte. Maar je hebt gelijk, Stan. ik was te positief over zijn aanzet. Uiteindelijk zint Spinoza hem niet.
Er is in de Westerse geschiedenis (zeker in vergelijking met de Islam) wel zoiets gaande als 'een seculiere storm', een politisering van religie. Spruyt lijkt dit aardig te verwoorden. Maar om nu te spreken een 'zegeviering'. van Spinoza's objectief, lijkt me een stap te ver.

Wim Klever 19-06-2013 @ 11:44

Vandaag op NewsWeekly een artikel van Bill Muehlenberg, getiteld "How secularism usurps Christianity". Het is een bespreking van Benjamin Wiker's WORSHIPPING THE STATE. How Liberalism Became Our State Religion .

http://newsweekly.com.au/article.php?id=56370

Stan Verdult 28-09-2013 @ 16:59