Eerste lustrum Spinoza.blogse – en een koerswijziging
Vandaag, 12 september 2012, bestaat dit weblog vijf jaar. Ik begon ermee met het doel om er een cursus aan de HOVO over Spinoza mee te begeleiden (vandaar dat 't bijbehorende mailadres is spinozacursus@gmail.com). Al snel koos ik als omschrijving van mijn blog: Weblog over Spinoza, Spinozisme en Spinozana. Met die laatste term geef ik aan dat alles dat maar enigszins naar Spinoza verwijst of een relatie met Spinoza heeft, hier ‘verzameld wordt’: gedichten, schilderijen, beelden en vooral boeken over Spinoza - en sommige symposia of lezingen. Hoeveel blogs wijdde ik al aan personen die zich op een bijzondere manier met Spinoza hebben bezig gehouden. Niet alleen aanhangers, ook tegenstanders, als ze hem maar serieus bestudeerden, krijgen aandacht. Want ook van tegenspraak is veel te leren. Daar kom ik verderop nog op terug.
Dagelijks ga ik na of er nieuws over Spinoza te vinden is. Er gaat dan ook geen dag voorbij of er komt wel een blog (vaak meer dan één). Van sommige bezoekers ontvang ik per e-mail tips of suggesties die ik graag gebruik. En af en toe ontstaat, zoals de trouwe bezoeker weet, een levendige discussie over een thema dat ik aansneed. Zo ontwikkelt dit blog zich regelmatig tot een Forum over Spinoza. Veel van die discussies betreffen namelijk de interpretatie van begrippen, theorieèn en teksten van Spinoza zelf.
Per dag nemen rond de 400 ‘unieke bezoekers’ een kijkje op het blog (er waren wel dagen met boven de 600 en zelfs een keer boven de 800 bezoekers). Opvallend is dat de laatste tijd bijna 50% van die bezoeken uit de VS van Amerika komen; ongeveer 75 % geschiedt vanuit een ‘bookmark’ of ‘favorite’ en betreft dus ‘vaste klanten’.
Minder belangrijk, maar bij de statistiek van blogse.nl staat dit blog op de 3e plaats van blogs met de meeste logs. Tot en met vandaag maakte ik 2535 blogs. Door gestadig door te gaan, komt het ooit op de eerste plaats, want de blogs die op de eerste en tweede plaats staan, bieden al sinds twee, resp. driekwart jaar geen nieuwe logs meer. Dus als dit Olympische spelen waren, lag een gouden plak in het verschiet. Maar hiermee raak ik een niet onbelangrijk thema: ga ik ermee door of niet?
Gaan we verder? En hoe?Ik doe dit blog uit brede en almaar diepere interesse in Spinoza. En ik doe het vooral en op de eerste plaats voor mezelf: omdat ik het leuk vind. Maar ik moet zeggen dat het regelmatig tot botsingen leidt – zozeer dat ik er vaker de brui aan wilde geven, zoveel negatieve emotie riepen sommige reacties op. En dan betreft het met name reacties van Wim Klever.
Wim Klever gaf en geeft mij dikwijls aanleiding tot vreugde. Dan is hij de enige die enthousiast reageert over wat ik ontdekte en waar ik mee kwam. Of het gaf hem aanleiding om zich zaken te herinneren, ontmoetingen bijvoorbeeld, op grond waarvan hij vaak aanvullende informatie gaf. Ook de inhoudelijke discussies en meningsverschillen vormen een bijdrage tot een interessant blog. Vanaf het begin zag ik mijn blog als een openlijke bestudering van Spinoza, waarin vorderingen gemaakt kunnen worden. Dat is – dus inclusief de beargumenteerde tegenspraak – de positieve kant van dit blog – voor mij en naar ik merk ook voor anderen.
Maar er is een sterk negatieve kant: Wim Klever komt zo dikwijls onredelijk scherp uit de hoek en vooral gebruikt hij dit blog om zijn negatieve gevoelens te uiten over het bestuur van de Ver. Het Spinozahuis (VHS) en over vroegere en huidige Spinoza-scholars: Van Bunge, Steenbakkers, Van Reijen, De Dijn, Akkermans.
Jaren geleden gaf iemand, die al jarenlang lid van de VHS was, mij als verklaring waarom er van de genoemden nooit iemand op mijn blog reageerde: wegens Klever. Nu heb ik daar mijn twijfels over en ik denk niet dat als Wim nooit op dit blog had gereageerd, een van de genoemden dat wél zou hebben gedaan. Zo wetenschappelijk hoogstaand is wat ik hier bied, nu ook weer niet.
Naar aanleiding van het blog van drie dagen geleden, Spinozistische Sound Bites?, waarop er weer eens enige vijandigheid te bespeuren was (deze keer van mijn kant begonnen) opperde Herman Groenewegen dat er misschien “een soort vete, afrekening tussen jou en Wim” speelde. Ik denk inderdaad dat er langzamerhand zo’n situatie is ontstaan. Ik zeg niet dat ik met opzet een negatieve, op de man gespeelde, uitlating deed, maar dééd het a.h.w. 'vanzelf'. Die dag had ik net weer een e-mailtje gekregen van iemand die ik serieus neem en die (het e-mailtje ging eigenlijk over iets anders) toevoegde: “Je blog vind ik interessant en leuk - maar van het laatdunkende stuk van Wim Klever over Wiep van Bunge (alweer een tijd geleden) ben ik erg geschrokken. En ik ben te bescheten om op zo'n blog te reageren. Heb geen hekel aan Klever - waardeer zijn Ethicom zeer en ook zijn boeken over spinozisten- maar hier schrok ik van.” Tien dagen eerder had ik van iemand anders die ik ook serieus neem, een vergelijkbare mail ontvangen: “Ik las zoëven op uw blog een reactie van Wim Klever n.a.v. het boek “Spinoza past and present” van Wieb van Bunge en kan het dit keer niet laten te reageren [volgt citaat uit dat blog]. Juist vanwege deze vileine reacties van de heer Klever (wat is die man rancuneus en verbitterd) reageer ik niet op uw blog, maar wil wel kwijt dat ik het jammer vind dat zijn commentaren uw blog zo vervuilen. Ik raadpleeg uw blog geregeld en maak dankbaar gebruik van uw boekaankondigingen.”
Dit zijn reacties uit de laatste twee weken (die ik uiteraard anoniem breng), maar in de loop der jaren kreeg ik meer van zulke opmerkingen via de e-mail of mondeling te horen tijdens Spinoza-bijeenkomsten.
Dit zette mij telkens weer voor een dilemma: zo’n vileine reactie wissen? Maar de vrijheid van meningsuiting dan? Ik heb meermalen mijn gesprekspartners laten weten, als die mij zo’n verwijdering voorstelden, dat juist een Spinoza-blog dat niet kan maken. Een van de hiervoor anoniem geciteerde e-mailers verwoordde dit dilemma eigener beweging:“Moet iedereen niet vrij zijn zijn mening te geven? Is dat niet een principe waar juist ook Spinoza voor stond? Maar wat Klever doet is iets anders dan een mening formuleren - dit is gemeen onderuit halen. Hoe kun je je als aangevallen persoon hierop waardig reageren? Ik begrijp Klever niet - een kenner en liefhebber van het werk van Spinoza, daar goed werk in verrichten, en dan zo te keer gaan.”
Over hoe men wijs wordt.De botsingen begonnen al in 2009 en betroffen dezelfde kwesties als heden. In die periode zette ik graag - als Klevers “internet-uitgever” - vele van zijn artikelen op internet. Zo ook het artikel, waarover Wim liet weten: “Mijn artikel "Hoe men wijs wordt" vind ik een van mijn beste producten van het laatste decennium. Ik zou graag willen dat het wijder verspreid werd.” Vele tientallen malen heeft hij in reacties naar dat artikel verwezen. Het is juist dat artikel waarover ik het diepgaandst met hem van mening verschil. Ik vind dat hij er Spinoza volkomen belachelijk mee maakt.
Zie: Hoe men volgens Klevers Spinoza-interpretatie vanzelf wijs zou wordenEn: Een verklaring over hoe men spinozistisch wijs kan worden
Of: De Spinozistische mens hoeft niet voor 100% reactie te zijn
Ook als iedereen er een tegengestelde mening op na zou houden moet de waarheid verdedigd worden, en jij moet hierbij je eigen leraar als vijand beschouwen. Dit is je eeuwige opdracht.
Uiteraard blijven tegendraadse reacties welkom op dit blog. En ik hoop dat Wim Klever de leraar wil blijven die ik als vijand kan beschouwen, want dat was best een verstandig advies van Gorleus.
Koerswijziging
Maar één verandering voer ik vanaf heden in: zulke op de persoon gespeelde louter negatieve emotionele en nauwelijks beargumenteerde reacties over de genoemde Spinoza-geleerden ga ik voortaan verwijderen. Er is en blijve vrijheid van meningsuiting, maar wie dat op een grove manier wil doen, opent maar een eigen blog. Vanaf nu zijn er grenzen op dit blog – er kan en zal gewist worden! Ik hoop dat het mij lukt om goed onderscheid te blijven maken tussen een beargumenteerde mening waarmee ik het eventueel niet eens ben en een grove op de mens gespeelde belediging die ik onnodig kwetsend vind en waarmee ik mijn blog niet wil laten vervuilen. Dat wordt de nieuwe lijn, waarmee ik hoop een volgend lustrum te halen. En ik hoop uiteraard dat het niet nodig zal zijn om reacties te wissen.
_____________
De illustratie leende ik van dit blog (dat al sinds 2009 niet meer wordt bijgehouden): Spinoza Exhibition in 2009 Thomas Hirschhorn.
Aanvullend [van hier] deze informatie: Morgen opent Thomas Hirschhorn "Concordia, Concordia" in de Gladstone Gallery te New York, terwijl hij aldaar in de Bronx met de voorbereidingen bezig is voor een "(non-)monument" voor Antonio Gramsci, in de reeks: Baruch Spinoza (1999, Amsterdam), Gilles Deleuze (2000, Avignon), Georges Bataille (2002, Kassel).
Reacties
Stan,
Naar mijn mening bestaat er niet zoiets als "de juistere" Spinoza-interpretatie. Meningsverschillen zullen er dan ook altijd blijven. Wat mijzelf betreft is het nu juist een groot voordeel van een ongecensureerd Forum dat de lezers ook kennis kunnen nemen van andere, en wellicht hen onwelgevallige menigen.
Wel ben ik het met je eens dat het op de persoon spelen een zwakte bod is. Maar je kunt zulke reacties toch gewoon negeren in plaats van ze te wissen? Juist door erop in te gaan beloon je de inzender en onthoud je de lezer om zijn eigen mening te vormen!
Verder vind ik dat zodra je je mening publiek maakt, je tegenspraak kunt verwachten. Gelukkig maar, zou ik zeggen. En zo bang hoef je toch niet te zijn voor wat tegenwind? Tenslotte gaat het om de helderheid zelve en niet om de toon waarmee die helderheid geboden wordt!
fred neerhoff 12-09-2012 @ 14:29
Fred,
Dank voor je reactie.
Ik ga geen meningsverschillen of "onwelgevallige menigen" uit de weg en ben niet van plan die te wissen; ik heb in het blog voldoende duidelijk gemaakt hoe belangrijk ik tegenspraak vind en zal, hoop ik, tegenwind niet uit de weg gaan. Ben het met je eens dat "de juistere" Spinoza-interpretatie niet bestaat (dat het juist de interpretatie-strijd is waarom het gaat). Ik zal dat alsnog in het blog, net als jij deed, van aanhalingstekens laten voorzien.
Verder heb ik, lijkt mij, voldoende duidelijk gemaakt, voor welk type reacties hier geen plaats meer is.
Stan Verdult 12-09-2012 @ 15:03
Geachte heer Stan Verdult,
Ik raadpleeg uw blog elke dag , soms 2 maal: altijd op zoek naar nieuws en publicaties. Ik zal mij onthouden van commentaar in de zaak " Klever" . Ik kan mij voorstellen dat mensen moeite hebben met zijn "toon van de muziek". Uw blog waardeer ik zeer en ik ben blij dat u doorgaat voor de gouden plak!
Éën bijzonderheid die ik via uw bog ontdekte: U schreef dat de uitgever Jan Rieuwertsz was gevestigd in de D(irk) van Hasseltsteeg in Amsterdam. Ik was zeer verrast : als kind kwam ik veel in die steeg omdat mij opa met zijn zonen ( mijn ooms) een linieerderij, boekbinderij had. Misschien is het toeval ,misschien heeft het niets met Rieuwertsz te maken. Het steegje is maar zo'n honderd meter lang . Wat ik wel weet dat in het pand van mijn opa sinds jaar en dag een appartementencomplex is gevestigd, ik geloof dat het "in de boekbinderij "heet.
Als ik wat beter in mijn tijd zit ga ik dit toch eens uitzoeken.
Nogmaals hartelijk dank voor de continuiteit van uw blog.
R.G.W. van Kessel ( Rob ) arts, filosoof
Rob van Kessel 12-09-2012 @ 16:19
Hallo,
Net zoals de heer van Kessel hiervoor me raadpleeg ik uw blog ook zo twee maal per dag. Zelf ben ik nog maar net spinozist, nog een halve, nog een twijfelende, maar dat vergeef ik mezelf nu ik nog 16 ben, over twee weken 17. Ergens anders op het internet is er geen blog dat zo goed de ontwikkelingen op het gebied van publicaties (Die een rijke bron zijn voor mijn zeventiende verlanglijstje) bijhoudt dan de uwe. Ik weet niet of ik het eens ben met het verwijderen van de reacties, of ze nou beargumenteerd of op het persoonlijke af zijn, omdat ik enerzijds met de aanwezigheid van persoonlijk getinte reacties uw vermogen tot doorgaan met deze blog belemmerd wordt, maar omdat anderzijds inderdaad het persoonlijke kan worden genegeerd en ieder de vrijheid moet hebben zelf een reactie te beoordelen. Daarnaast kan er gezaag ontstaan over wanneer een reactie wordt verwijderd. Dit is echter mijn mening, al raad ik u wel aan de reacties op dit blog goed door te lezen, maar vooral trots te zijn dat u zoveel trouwe lezers heeft.
Lotte Egtberts (Student illustratie aan het HKU)
Lotte Egtberts 12-09-2012 @ 20:19
Hier nog iemand die twee keer per dag uw blog nakijkt op interessante zaken (via bookmarks/favorites). Ik onthield mij eerder van commentaar/reacties en las alleen maar de berichten.
Nu wil ik wel graag reageren, want ik zou meer dan zonde en vreselijk jammer vinden als deze website er mee zou gaan stoppen. Qua updates en nieuws is deze websites met geen andere Spinoza-website te vergelijken. Niet voor niets kijk ik (en zo te zien meer mensen) dagelijks of zelfs meerdere keren per dag of er weer iets nieuws op is gezet. Samen worden we een stuk wijzer. Ga zo door!
RJ 13-09-2012 @ 10:39
Rob van Kessel, Lotte Egtberts, RJ en diverse e-mailers,
hartelijk dank voor jullie fraaie en sympathieke woorden. Jullie stumuleren mij zo zeker om door te gaan (en ik hoop het blog niet door mogelijk noodzakelijk verwijderen van reacties te hoeven verminken)
Stan Verdult 13-09-2012 @ 12:37
N.a.v. van jouw stuk "sound bites" heb ik gemeend (en achteraf als ik je goed begrijp... gedurfd) om Wim Klever te verdedigen tegen jouw, mijns inziens, persoonlijke aanval op hem. Ik deed dat omdat ik met veel interesse zijn boeken heb gelezen. Als Spinoza student heb ik veel opgestoken van "Ethicom" en vooral "De definitie van het Christendom". Elk mens reageert naar zijn/haar vermogen. Zo'n reactie behoeft volgens mij niet dedain in een vakje te worden geplaatst. Een reactie kan voor jou soms niet prettig overkomen daar niet elke reactie overeenkomt met jouw visie en jouw gemoedstoestand. Je bent ook maar een modi. Ik lees dan reacties in de trant van "de toon van de muziek" en "op de man gespeeld". Volgens mij is ook die zgn. "de toon van de muziek" een normale reactie die de mens bezit van "God of Natuur". Ik vertaal "sive" maar gemakshalve met "of". Elke reactie is waarde- en zinvol behalve reacties die oproepen tot geweld of erger (het daadwerkelijk uitvoeren van geweld) die leiden niet tot verhoging van het studiegenot en kennisvermeerdering en dienen te worden verwijderd. Maar verschil van mening kan wel leiden tot kennisverhoging. Het is een open deur maar toch moet je, vind ik, jouw bewonderenswaardige site niet beknotten met uitsluitingen of bans. Ik hoef hier niemand te overtuigen van het gelijk van Spinoza als de grootste voorvechter van de vrijheid van meningsuiting. Spinoza stond voor de vrijheid van denken en filosoferen en veiligheid, ik hoop dat jouw site waar je heel veel tijd/werk instopt ongecensureerd blijft voor elke belangstellende in Spinoza.
greenways 13-09-2012 @ 13:00
Beste Greenways,
Aardig van je dat je dit een "bewonderenswaardige site" noemt.
Uiteraard ben ik, de beginner van de blogs, ook maar een eenvoudige modus, net als jij en ieder ander. Je zult mij vast wel goed begrepen hebben: ik heb het uitvoerig over het belang van tegenspraak en tegendenken gehad en zal zeker geen reactie weren, omdat die niet overeenkomt met mijn visie en mijn gemoedstoestand - daar mag je me heus wel in vertrouwen. Wat ik wel zal verwijderen, heb ik voldoende duidelijk gemaakt. Ieder die dit blog langere tijd volgt, kan precies weten waarover ik het heb gehad. En uiteraard hoop ik zeer dat het nooit nodig zal zijn.
Stan Verdult 13-09-2012 @ 13:13
Beste Stan,
Als beginnend Spinozaliefhebber wil ik toch ook graag een duit in het zakje doen. Veel bewondering heb ik voor je weblog. Ik heb er al ontzettend veel va opgestoken In vele opzichten ben ik het eens met een aantal bovenstaande reageerders (goed nederlands?). Ik heb ooit bij de hovo een cursus gevolgd die verzorgd werd door de heer K. Zijn onparlementaire kwalificatie van personen leidde vaak tot afkeurend gemompel onder de toehoorders. Lees de inleiding van zijn boek "Een nieuwe definitie van het christendom"en de zaak is duidelijk. Desalniettemin zou ik je dringend aan willen raden geen censuur toe te passen, dit zou heel onspinozistisch zijn. Onparlementair taalgebruik zegt meer over degene die ze uit dan over de persoon tot wie het gericht is. Laat het gewoon van je afglijden maar publiceer het wel. Wat mij opvalt in jullie discussie is dat het vaak gaat om de interpretatie van 1 woord. Dan denk ik, daar heb je die orthodoxe schrifgeleerden weer en daarvan heb ik al een jeugdtrauma. Stan, ga onverdroten voort en houdt zo nu en dan je kaken op elkaar.
koert verlind 13-09-2012 @ 14:32
Ik wil hier toch graag een lans breken voor Stans besluit om in sommige gevallen discussies te modereren. Het verbaast me dat deze naar mijn inziens hoofdzakelijk intentionele beslissing op (enige) weerstand stuit. Op alle internetfora wordt gemodereerd. Waarom? Om discussies leuk, inhoudelijk en overzichtelijk te houden. Dat laatste gaat Stan de laatste tijd klaarblijkelijk niet zo makkelijk meer af, dus waarom zou hij niet trachten om hier iets aan te doen? 'Censureren' is wellicht in strijd vrijheid, de 'kerngedachte' van de TTP, maar anderzijds signaleert Spinoza toch toch ook de legitimiteit van instrumentele wetten of benaderingen? Of, beter nog, de (menselijke) wet behoeft geen andere legitimatie dan zijn eigen functionaliteit. De functionaliteit van moderatie lijkt mij hier evident; minder ad hominem argumentatie, en een meer inhoudelijke benadering. Dit maakt het naar mijns inziens niet alleen interessanter om deel te nemen aan discussies, maar ook - in mijn geval - laagdrempeliger. De moderatie-optie beschouw ik derhalve als het stel teugels dat de paarden op dit forum zo af en toe in toom zou (moeten) kunnen houden. Per saldo bereikt de mogelijkheid van moderatie daarom meer dan de ingreep - voor zover Stan überhaupt besluit in te grijpen - kost. Stan, ga onverdroten voort, en roep de mensen hier rustig zo af en toe tot orde. Mocht ik het niet eens met je zijn, dan stuur ik je gewoon een mailtje.
Mark Wijering 13-09-2012 @ 16:08
Stan, ga jij wel eens op vacantie om te recreeren en herschapen terug te keren? Dat zou je percsptie en incasseringsvermogen ten goede komen,
Mij gaat het, hoe fel soms ook, om de zaak. REM, REM VOLO, UMBRAE FACESSANT (Ik wil de zaak, de zaak, laat de schaduwen verdwijnen), zeg ik mijn idool en vrijheidsstrijder Van den Enden graag na (die het overigens de kop kostte). Vertegenwoordigers van 'akademische' pseudo-wetenschap kan men, als zodanig tenminste, niet duidelijk genoeg de oren wassen. Als ik daarbij namen noem, is dat nooit tegen hun persoon gericht geweest, maar ging het erom hun werk of hun opvattingen aan de kaak te stellen
Wim Klever 14-09-2012 @ 13:26
Modereren komt in de praktijk neer op het censuren van meningen die de moderator onwelgevallig zijn.
Mensen die zich beklagen over Klever of luidkeels roepen om modereren doen me denken aan de 17e-eeuwse christenen die Spinoza en zijn geestverwanten de mond wilden snoeren en het liefst in het rasphuis wilden stoppen.
David Bakker 14-09-2012 @ 13:38
Wim,
En waarom moet er dan weer zoiets belachelijks bij: of ik mij wel voldoende ontspan? Wat is daarvan de ZAAK, de ZAAK?
Stan Verdult 14-09-2012 @ 14:03
Beste David,
Volgens mij is er niemand op dit forum die luidkeels roept om modereren. Ik legde iig de nadruk op de moderatie-optie of 'de mogelijkheid van moderatie' (voor zover Stan dat überhaubt toepast). Verder, als je vrijheid en dus ook tolerantie zo hoog in je vaandel hebt staan, dan zou je naar mijns inziens trachten niet 'te veroordelen [i.e.: verwijzen naar Koerbaghs lot] doch begrijpen'.
Mark Wijering 14-09-2012 @ 20:33
"De nadruk op moderatie-optie of de mogelijkheid van moderatie", Mark waar heb jij die cursus "duiden op blogs met meel in de mond" gevolgd? Hetgeen David stelt is juist als je Spinoza bestudeerd hebt. Modereren is een vorm van censureren (in politiek correcte vorm) of regelrecht censureren (in een politiestaat). Je begrijpt ik heb die cursus niet gevolgd dus ik druk mij volgens jouw referentiekader "veroordelend" uit. Davids verwijzing naar Koerbaghs lot heeft -naar mijn mening- meer met begrijpen te maken dan met wat anders. De toon is wellicht wat hard, maar heb je de naturalist Spinoza echt gelezen (en begrepen)! Moderatie is op alle sites mogelijk maar niet op een site dat over Spinoza gaat. De sitebeheerder heeft natuurlijk het laatste woord over "zijn bezit" maar dan moet hij de site ander gaan noemen. Als je begrijpt wat ik bedoel.
greenways 15-09-2012 @ 10:24
Welnu, beste greenways-boter-op-je-hoofd...
Het lijkt mij inderdaad heel constructief om elkaar ervan te betichten 'Spinoza niet te begrijpen'. Toch laat ik - hoewel verleidelijk, hoe ironisch - de ad hominem-beker liever aan mij voorbijgaan. Slechts over het laatste; Stan MOET helemaal niets, en al helemaal niet volgens jouw interpretatie van 'Spinoza's gedachtengoed'. Alsof Spinoza een normatieve conceptie heeft van moraliteit! Het feit dat Stan het KAN doen, mocht hij dat willen, is daar naar mijns inziens het bewijs van. Maar misschien begrijp ik niet wat jij als spreekbuis van Spinoza bedoelt, het kan zo maar zo zijn!
Mark Wijering 15-09-2012 @ 12:19
Mark een reactie beginnend met "boter etc." lijkt mij nu eens weinig constructief! Vervolgens draaien en veel woorden gebruiken zoals "normatieve conceptie" "moraliteit" zonder verband en causaliteit. Jij gaat niet in op het voren gestelde. Daar kan ik niets mee. Ik heb reeds eerder aangegeven dat de webbeheerder Kan en niets Moet. Ik heb tevens aangegeven dat ik de site van Stan waardeer juist om zijn noeste arbeid en de mogelijkheid die hij biedt om uit alle hoeken en standen te reageren.
Ik sluit mij aan bij Fred waar het gaat om "Naar mijn mening bestaat er niet zoiets als "de juistere" Spinoza-interpretatie. Meningsverschillen zullen er dan ook altijd blijven. Wat mijzelf betreft is het nu juist een groot voordeel van een ongecensureerd Forum dat de lezers ook kennis kunnen nemen van andere, en wellicht hen onwelgevallige menigen."einde citaat. Prettig weekend!
greenways 15-09-2012 @ 13:24
Beste Stan,
Als onregelmatige bezoeker van je website was deze bladzij mij ontgaan. Stan, van harte gefeliciteerd met je mooie en informatieve blog!
Had ik net in een studiegroep een loftrompet afgestoken op Wim Klever: dat ik vaak zijn citaten kopieer, dat hij 'nieuwkomers' stimuleert. Hij legde de basis voor de A'damse Spinozawandelingen door in zijn lunchpauzes op onderzoek uit te gaan.
Ja, ik vond sommige direct op de man gespeelde aanvallen niet prettig. Stan, wat mij betreft haal je 'onnodig kwetsende' dingen meteen van je website af.
Toch zie ik als socioloog en vrijwillig historisch onderzoekster er wel een STRUCTUREEL kantje aan.
Als persoon kan je je eigen voordeel doen met Spinoza, maar in de UNIVERSITAIRE sfeer ligt het anders. Daar zou de hoeveelheid verschil in interpretatie toch zo klein mogelijk moeten zijn, b.v. om tot verantwoorde teksten in geschiedenisboekjes te komen (om op de lagere school al te leren dat Spinoza met een bordje Ultimi barbarum de straat op ging..., een beetje dubieus vind ik). Van de universiteit en de VHS komen de authoriteiten en boegbeelden over Spinoza vandaan. Dat reikt tot kwaliteitskranten, Parijs en de andere kant van de planet.
In 2000 was Spinoza weer eens weinig populair; een leerstoel in Rotterdam was al heel aardig en vooruitstrevend. Op dit moment is de situatie anders en ontbreekt de noodzakelijk UNIVERSITAIRE BALANCE OF POWER om eenzijdigheid tegen te gaan.
Ik pleit dan ook voor een Spinoza- LEERSTOEL aan de twee AMSTERDAMSE universiteiten en dan graag voor een Spinoza als WETENSCHAPPER en niet als filosoof (in de hedendaagse betekenis). Hopelijk doe ik niemand tekort, maar sinds professor Schuyt met emeritaat is, zou ik geen Amsterdamse universitaire docent kennen over Spinoza, behalve aan de VU.
Mogelijk is het nodig allereerst het onterechte 'atheistische' etiket dat op Spinoza wordt geplakt weg te poetsen en neemt dat de barrière voor de VU weg.
Ook ik erger me eraan dat ik als onbezoldigde, goed opgeleid onderzoeker aan het Utrecht van de Utrechtse school, die behoorlijk 'despinoza' was, geld zou moeten gaan betalen aan het Amsterdams Stads Archief om Spinozakennis boven tafel te krijgen, terwijl zoals VHS-voorzitter regelmatig roept 'wij niets weten over Spinoza in Amsterdam'. Moeten we in 2013 '400 jaar grachtengordel', een prachtige mogelijkheid om Spinoza's denken mede aan de hand van de architectuur, te verduidelijken en onder de aandacht te brengen en velen de A'damse Spinozawandelingen zullen willen gaan doen ;) echt gaan zeggen, 'we weten het allemaal niet precies, maar denken dat..' Het buitenland weet het inmiddels beter!
Stan, fijn dat er je blog is en dat ik dit erop kan zeggen!
Margreet Brandes 08-11-2012 @ 11:06
Margreet,
Ik wens je veel succes met je poging om aandacht voor Spinoza (en je Spinozawandelingen) te krijgen in het miljoenen verslindende Amsterdams feestjaar 2013, waarin het thema 'Grachten 400' centraal zal staan met daarin de kernwaarden: handelsgeest, creativiteit en innovatie van Amsterdam.
In een VVV-filmpje op YouTube over 400 jaar grachten Amsterdam komt dit dubbelzinnige tekstje voor: "een stad die vrij van geest is"…
Ik wens je dus veel succes.
Stan Verdult 08-11-2012 @ 14:09