BdSpinoza

Hoofdstuk Spinoza gelezen uit Bertrand Russell, The History Of Western Philosophy

In 1945 verscheen van Bertrand Russell A History of Western Philosophy and Its Connection with Political and Social Circumstances from the Earliest Times to the Present Day [New York: Simon and Schuster - hiernaast cover van een latere editie]. Het werd in vele talen, ook het Nederlands, vertaald en is altijd in druk gebleven.

In oktober 2013 bracht Naxos een box met 29 discs uit waarop door Jonathan Keeble het complete boek van Bertrand Russell, nu geheten The History Of Western Philosophy, gelezen werd. Bij elkaar ruim 38 uur! Zie hier de inhoudsopgave van het hele project.

Maar zoals dat met digitale projecten gaat, of het nu om gedigitaliseerde boeken gaat of om audiodiscs: er wordt driftig gekopieerd, gejat en vanaf allerlei plekken gratis te downloaden aangeboden. Na een maand al zette iemand de hele reeks op Youtube. In het blog van 28-11-2013, “Bertrand Russell's hoofdstuk over Spinoza gelezen”, waarin ik het hoofdstuk over Spinoza binnenhaalde, veronderstelde ik al dat de video wel weer snel zou verdwijnen; en dat bleek ook het geval. Maar verzet tegen dit soort misbruik is dweilen met de kraan open. Op 17 aug. 2015 bracht iemand in 78 video’s alle hoofdstukken op Youtube [cf. hier het hoofdstuk over Spinoza]. Ze staan er nóg - dus Naxos heeft kennelijk het hoofd in de schoot gelegd.

En een paar dagen geleden, op 2 januari 2017, heeft OffGrid Edu opnieuw in 79 video’s van verschillende omvang de Naxos-opnamen nog eens naar Youtube geüpload [hier #57 Spinoza]. Opmerkelijk is dat noch de lezer, Jonathan Keeble, noch de producent, Naxos, worden genoemd. Ik haal hier het hoofdstuk over Spinoza binnen in de verwachting dat het nu wel zal blijven staan. Maar eerst nog een opmerking die Russell over Spinoza maakt in de Preface

Handig is om de tekst mee te lezen: daartoe hier de link naar het betreffende hoofdstuk over Spinoza op archive.org waar het boek gedigitaliseerd staat. [Allemaal service van het Spinoza.blog].  

Dag later toegevoegd commentaar

Russell laat veel weg, maar geeft toch een niet onaardige treffende samenvatting van Spinoza’s filosofie. Het is duidelijk dat klopt wat hij in het Voorwoord uitte en zoals hij het betreffende hoofdstuk begon:

SPINOZA (1634-77) is the noblest and most lovable of the great philosophers, Intellectually, some others have surpassed him, but ethically he is supreme. [p. 592]

Merkwaardig overigens dat zoveel jaar na het verschijnen van het boek, het foute geboortejaar van Spinoza (1634!) wordt gelezen. Zou dat in latere edities nooit gewijzigd zijn? In de Nederlandse vertaling is het verbeterd (in 1632).

Als hij komt tot een slotevaluatie, schrijft Russell:

The whole of this metaphysic is impossible to accept; it is incompatible with modern logic and with scientific method. Facts have to be discovered by observation, not by reasoning; when we successfully infer the future, we do so by means of principles which are not logically necessary, but are suggested by empirical data. And the concept of substance, upon which Spinoza relies, is one which neither science nor philosophy can nowadays accept.

But when we come to Spinoza's ethics, we feel or at least I feel that something, though not everything, can be accepted even when the metaphysical foundation has been rejected. Broadly speaking, Spinoza is concerned to show how it is possible to live nobly even when we recognize the limits of human power. He himself, by his doctrine of necessity, makes these limits narrower than they are; but when they indubitably exist, Spinoza's maxims are probably the best possible. [p. 601]

En dit is een merkwaardige scheiding die Russell aanbrengt, want Spinoza’s Ethica krijg je niet zonder zijn metafysica. Zeker het ethische van het Vijfde deel kun je niet vatten zonder het eerste deel: Spinoza’s Ethica zit vol van zijn metafysica. Dat willen scheiden brengt een onmogelijke figuur voort, waarin Russell zich tenslotte in z’n laatste alinea’s verslikt. Met de halve Spinoza kun je weinig aanvangen. 

Tot slot wijs ik ook op het blog van 23-10-2007: "Bertrand Russell en Benedictus de Spinoza." 

spinoza | 04-01-2017 | 17:28 | Link | Reacties (2)