Ingezonden brief aan Trouw
Geachte redactie,
In de interessante serie over J.J. Rousseau schrijft Wilfred van de Poll gisteren, dat Allain de Bottom niet de eerste was die met het idee kwam dat religie ook voor de seculiere samenleving nodig is. En hij noemt dan Rousseau die in zijn “Het maatschappelijk verdrag” van 1762 een ‘publieke religie’ van zes geloofsartikelen nodig achtte als cement voor de samenleving. Maar ook Rousseau was niet de eerste. Bijna honderd jaar eerder schreef de beroemde Nederlandse filosoof Benedictus de Spinoza in het 14e hoofdstuk van zijn “Tractatus theologico-politicus” uit 1670 (“Theologisch-politieke verhandeling”) dat een algemeen te houden geloof van een zevental geloofsartikelen noodzakelijk was voor een goede samenleving. Er is inhoudelijk een flinke overlap tussen beide minimale dogma’s, dus misschien had Rousseau het idee wel van Spinoza.Met vriendelijke groet,
Link naar blog van 6 december 2010: "Spinoza's Credo (in TTP XIV) is minimaal of maximaal - het is maar hoe je het bekijkt"
Reacties
Aannemende dat jij, Stan, die brief geschreven en ingezondenhebt, wil ik je herinneren aan een eerdere mailing tussen ons, waarin ik je duidelijk heb gemaakt dat het in TTP14 een credo MAXIMUM betreft. Spinoza stelt dat uitdrukkelijk. Waar een religio patriAe daarenboven andere geloofsartikelen vereist of voorschrijft, is het met de vrede in de staat gedaan en ontstaan er sektarische scheuringen.
En zo is het ook bij Roisseau die ook de nadruk left op het "petit nombre" de artikelen in de "profession de foi" van de " religion civile", dit voornamelijk om tweedracht en onderlinge intolerantie uit te sluiten, die het gevolg zullen zijn van gedetailleerde dogmatische dwang.
Rousseau is overigens in zijn 4/8 sterk geinspireerd door Spinoza. Daar valt nog veel meer over te vertellen.
Wim Klever 22-08-2012 @ 12:32
Wim, aangezien je 6 dec. 2010 (weer) niet inhoudelijk inging op mijn blog, waarin ik mijn oplossing schetste van de minimaal-of-maximaal-discussie wat betreft Spinoza's 'credo', ga ik op je hier geplaatste reactie niet in.
http://spinoza.blogse.nl/log/spinozas-credo-in-ttp-xiv-is-minimaal-of-maximaal-het-is-maar-hoe-je-het-bekijkt.html
Stan Verdult 22-08-2012 @ 12:54
De minimaal-maximaal-kwestie was in het Trouw-artikel in het geheel niet aan de orde; dus ook in mijn ingezonden brief niet.
Stan Verdult 22-08-2012 @ 12:56
Toch wel, Stan. Zie het woord 'minimale' ! Dat is een foute visie op de betreffende tekst. En dat neb ik meer dan iit oerig toegelicht. Het gaat om elementaire punten van het ALGEMENE / (=) KATHOLIEKE GELOOF en het verbod door de overheid om daar iets aan toe te voegen in de publieke / controleerbare sfeer. Bij Rousseau idem dito.
Wim Klever 22-08-2012 @ 19:09
Weer een iPad fout. Moet zijn UITVOERIG.
Wim Klever 22-08-2012 @ 19:30
Vandaag stond mijn briefje in Trouw. De redactie had er een en ander aan verbeterd. Prima zo.
En, Wim, op je eventuele voortzetting van de minimaal-of-maximaal-geloofsdiscussie, zal ik niet ingaan als je weigert te laten merken dat je kennis hebt genomen van mijn zeer waardevolle blog erover.
Stan Verdult 23-08-2012 @ 14:42
Beste stan alles goed met je. Kun je mij vertellen waar ik jouw verhaal over bovenstaande precies kan vinden ? Jij verwijst naar een blog maar kan ik niet vinden. Ligt overigens aan mij.
Bram Teerds 23-08-2012 @ 20:43
Dag Bram, lange geleden dat ik van je hoorde. Leuk weer, dit teken van leven!
Als je de vemelde url metg de cursor selecteerd en vervolgens kopieert en in de adresregel van je browser plakt moet je zonder problemen bij het genoemde blog komen.
Weet je wat ik doe: ik plaats het ook als link onder het plaatje van mijn ingezonden brief. Makkelijker kan ik het je niet maken.
Groet.
Stan Verdult 23-08-2012 @ 21:00
Stan, t.a.v.je wens: ik heb wel degelijk kennis genomen van je blog over 'credo', doch kon er niet het etiket 'waardevol' op plakken, omdat je het 'springende Punkt' van Spinoza mist. Ik verzaak nu verdere pogingen om je te overtuigen.
Wim Klever 25-08-2012 @ 08:24