Nog een 5e steen-passage bij Spinoza
In mei 2011 had ik blogs over de drie verschillende steenmetaforen die Spinoza een bijzondere plaats in zijn geschriften gaf en die daarin, zo meende ik ontdekt te hebben, een sprekende en levendige rol vervullen [zie de verwijzingen aan het eind van dit blog]. In september van dat jaar kwam ik met een aanvullend blog, daar er nóg een steen bleek te zijn: “de steen in de blaas van een kind” (infans, qui calculo cruciatur), die Spinoza noemt in zijn laatste bief van 6 februari 1676 aan Oldenburg – een steen die een heel andere 'boosaardiger' rol vervult.
Vandaag heeft Karel D’huyvetters een blog “Sprekende bomen en mensen geboren uit stenen (E1p2s2)” over een steen-passage die ik nog niet had [homines tam ex lapidibus, quam ex semine, formari]. Spinoza wijst er in het tweede scholium bij 1/2 op dat de mensen erg verward spreken over de dingen en blijkbaar niet goed weten hoe alles tot stand komt. Zo komt het dat ze zonder daar enige contradictie in te zien beweren dat bomen kunnen praten zoals de mensen en dat mensen kunnen voortkomen uit stenen zoals uit het menselijk zaad.
Peter Paul Rubens, Deucalion en Pyrrha uit 1636
[wikipedia]
Ik verwijs voor de erudiete uitleg van die passage, waaruit ook duidelijk wordt wat deze afbeelding hier moet, graag naar Karels blog.
Deze vindplaats wijzigt overigens niet mijn ontdekking van drie steenmetaforen bij Spinoza, daar het hier niet om een eigen steen-metafoor van hem gaat, maar om kritiek van Spinoza op mythische beeldspraak.
________________
1 mei 2011: De drie stenen van Spinoza [1]
2 mei 2011: De drie stenen van Spinoza [2] De "doelgericht" vallende “dodende” steen
3 mei 2011: De drie stenen van Spinoza [3] De "niet van zintuigen beroofde" steen
4 mei 2011: De drie stenen van Spinoza [4] De geworpen steen "die, indien bewust, zou denken zichzelf vrij voort te bewegen"
9 september 2011: Spinoza over 'de steen in de blaas van een kind' – een steen des aanstoots
Aanleiding was het blog van 30 april 2011: Leo Shestov over met bewustzijn begiftigde stenen
