Oliver Wendell Holmes (1841–1935) Amerikaans opperrechter die graag Spinoza las - voor z'n plezier
Engeland kende Sir Frederick Pollock (1845 - 1937) rechtsgeleerde en Spinoza-deskundige. In diezelfde periode kende de VS van Amerika ook een rechtsgeleerde die zich intensief met Spinoza zou hebben beziggehouden: opperrechter Oliver Wendell Holmes, vooral beroemd om zijn “Free Speech decisions” en metname om zijn criterium voor de grenzen aan vrijheid van spreken: alleen wanneer wat gezegd of geschreven werd een "clear and present danger" voor geweld tegen de staat vormde, kon het aangepakt worden.
Oliver Wendell Holmes (1841–1935) read and reread Spinoza’s
Ethics, and his famous formulation that
freedom of thought reached a limit only when it posed a “clear and present
danger” appears to have been made under Spinoza’s influence.” Aldus David S.
Winston in zijn lemma “Baruch Spinoza” in The
Encyclopedia of religion [cf. het vorige blog; het citaat werd aanleiding
voor dit blog).
Pollock had a lifelong correspondence with US Supreme Court Justice Oliver Wendell Holmes. [Cf.]
Opmerkeljk is hoeveel er over die man en zijn criterium geschreven is. Het lijkt ook wel of iedereen in Amerika dat op school kreeg.
Ook Steven Nadler wijst nog eens naar dat criterium van Holmes, a “clear and present danger”, in zijn The Stone-essay van 5 febr. 2012 [Cf.], waarin hij schrijft het jammer te vinden dat Spinoza niet verder ging in zijn verdediging van vrijheid van spreken.
Hét grote verschil met Pollock is dat Holmes niet over Spinoza publiceerde (het wel in brieven over hem had), maar, hoewel hij de Ethica redelijk vaak bestudeerde, uiteindelijk ook moeite had toe te geven dat hij door Spinoza beïnvloed zou zijn.
Michael H. Hoffheimer schrijft dat Holmes weg was van Emerson die huisvriend van zijn ouders was en over wie hij een boek schreef. Holmes had de gewoonte bij te houden welke boeken hij las en ook in zijn briefwisseling schreef hij graag over de boeken die hij las. Zo is aardig te reconstrueren wie hij las. [..] Holmes's reading list indicates that the contemporary philosopher whom he read most as an adult was the idealist Santayana. The work that he reread most often was Spinoza's Ethics, one of the most extreme formulations of idealist metaphysics [sic] in the seventeenth century. Between 1867 and 1929 Holmes read the Ethics at least five times, and he read various other works by and about Spinoza. His letters repeatedly—more than a half dozen times to several different correspondents—expressed his basic sympathy with the writings of Santayana and Spinoza. Holmes explained that it was precisely Spinoza's view of the world with which he agreed and not Spinoza's effort to impose rigorous logical consistency on philosophy through use of geometric method. Holmes wrote in 1929, "It is [Spinoza's] view of the universe that is the thing. He sees it as I see it more nearly than any of the old that I can think of." (In: Justice Holmes and the Natural Law: Studies in the Origins of Holmes Legal Philosophy. Routledge, 2013, p. 16 – books.google)
Hoewel hij zelf Spinoza vaak las en zijn filosofie prees, raadde hij zijn jonge vriend dr. John C.H. Wu af om een jaar aan de studie van Spinoza te spenderen. (p. 29-30)
When Holmes was questioned directly about intellectual influence, he responded evasively. For example, though he read Spinoza's writings repeatedly, when Wu asked if Spinoza had influenced him, he denied that Spinoza had been a "conscious influence," conceding only that "the probability of an influence, even if indirect, is great." [Note: Letter of February 5, 1923, Justice Holmes to Dr. Wu]. (p. 82)
Lewis Samuel Feuer maakt in zijn Spinoza and the Rise of Liberalism [Transaction Publishers, 1987 (p. 114) – books.google] een vergelijking tussen Spinoza’s en Holmes’s opvattingen over de grenzen van vrijheid van spreken.
“Without a right to revolution, Spinoza's theory sets definite limits to thinking critical of the established order. In American jurisprudence, the doctrine of Justice Holmes concerning freedom of thought has become widely influential. Justice Holmes held that there was only one boundary to political thinking—that where words created a "clear and present danger" of violence against the state, the restriction of freedom of expression would be justified. The "danger," however, which justifies repression must, according to Holmes, be real, not academic, a "present danger of immediate evil or an intent to bring it about that warrants Congress in setting a limit to the expression of opinion. . . “ Spinoza, however, imposed much narrower confines upon the political philosopher. In Spinoza's view there are subversive thoughts which should be suppressed, not because of any concrete danger which issues from them, but simply because they are subversive.
Er zijn vele getuigenissen over Holmes lezen van Spinoza, waarvan boven een paar. Er zijn er ook die daar niet veel waarde aan hechten.
G. Edward White & John B. Minor, Justice Oliver Wendell Holmes : Law and the Inner Self [Oxford
University Press, 1993 – books.google – direct naar hfst over Free Speech], is nogal laconiek over zijn
vele zgn. interesses: “If Holmes' legal history essays seem overly pedantic or
obscure, remember Holmes' Civil War battles. When tired of Holmes' views on
Spinoza or Kent, consider his apercus on Jane Austen, John Galsworthy, or
Marcel Proust.” (aan het eind, p. 488)
En S. Novick, Honnorable Justice: The Life of Oliver Wendell Holmes [1989, 2013] beschouwde dat lezen van Spinoza maar “as merely escapist diversion” [een louter escapistische afleiding]
Tenslotte nog deze van David Luban: “Under Holmes's view, then, we are redeemed rather than condemned by our own insignificance, redeemed by attaining to the impersonal realization that sub specie aeternitatis our actions and sufferings contribute to a pattern wholly different from any we may have in mind. It is unsurprising to learn that Holmes read Spinoza for pleasure;' unlike Spinoza, however, Holmes’s rational mysticism was suffused with an ironic appreciation of the discrepancy between our conscious aspirations and the destiny the universe may actually hold in store for us. [DAVID LUBAN, JUSTICE HOLMES AND THE METAPHYSICS OF JUDICIAL RESTRAINT. In: DUKE LAW JOURNAL, Vol. 44:449 PDF]
