Spinoza gezien als grondlegger van de pornografie, parbleu!

"Par exemple!" aldus markies Q.X. de C. de B., "Zelden is de opmars van het grauw huiveringwekkender aan het licht gebracht dan in voorliggend imprimé, dat door prentjes verduidelijkt is ten behoeve van het ongeletterde janhagel."

 

Gisteren liet een van de deelnemers aan de Spinoza Kring Limburg het april nummer zien van EOS-Memo dat over geschiedenis gaat. EOS-medewerker Raf Sauviller had in dat nummer het artikel “Vuile boekjes met inhoud. Hoe porno de Verlichting in de kaart werkte.” Over de combinatie van politiek radicalisme en platte pornografie ging het. In z’n ‘research’ ervoor was hij uiteraard ook terechtgekomen bij hoogleraar Cultuurgeschiedenis van de Vrije Universiteit Amsterdam, Inger Leemans. En die haalde maar weer eens “de Nederlandse politieke denker en wiskundige Baruch Spinoza” van stal, die niet alleen het heelal van goddelijke aanwezigheid ontdeed, maar ook de menselijke vrije wil onttroonde en – nog veel belangrijker – zorgde voor de emancipatie van de libido, want door hem werd het principe van mind over matter weggeveegd en kon het libido, de seksuele drift, zijn rechtmatige plaats opeisen binnen de psyche van de mens. “De geest van Spinoza waarde ook rond in het werk van de pornografen.” En om Spinoza als een soort grondlegger van de pornografie erin te rammen werd er ook nog eens deze afbeelding van zijn Haagse monument erbij geplaatst.

 

Over beeldvorming gesproken. Wordt zo’n Inger Leemans er niet moe van altijd weer dit verhaal dat ze in elkaar heeft gedraaid met behulp van het door Margaret Jacobs in 1981 publiceerde The Radical Enlightenment, waarin ze libertijnen, vrijmetselaars, pornografen en dergelijke als Verlichters beschreef [cf dit blog]

 

Och, och, die "arme kuise filosoof zonder behoefte" (“Le chaste philosophe sans besoin", zoals Antonin Artaud dichtte), almaar in verband gebracht met pornografie!