Spinoza wordt een soort idealist bij Michael Della Rocca
In mijn bespreking van 13 april 2011 van Michael Della Rocca’s Spinozaboek gaf ik
al aan er nogal idealistische trekken in aan treffen. Dan volgde het blog van
20 maart 2013: “Mogens Laerke bindt strijd aan met "the PSR movement
spearheaded by Della Rocca and Melamed." Nog eens fel deed ik mijn ‘verzetsanalyse’
over in het blog van 2 mei 2014 n.a.v. van het uitkomen van Della Rocca’s lezing
voor de VHS. In nog vele reacties op andere blogs zijn deze en vergelijkbare kritieken
gespuid.
Verrast was ik dan ook vanmiddag het artikel van Samuel Newlands tegen te komen: “More Recent Idealist Readings of Spinoza” [in: Philosophy Compass 6/2 (2011): 109–119 - PDF]. Graag geef ik dat hier door. Ik heb het met grote belangstelling en instemming gelezen en geef de tip hierbij graag door.
Newlands schaart de "late 19th century British scholars: John Caird, Harold Joachim, James Martineau, and Frederick Pollock" onder de "once dominant tradition of Spinoza interpretation: Spinoza as a kind of idealist. According to this interpretation, the attribute of thought is the most fundamental attribute in Spinoza’s system and the existence of finite modes is in some way illusory." Michael Della Rocca heeft een vergelijkbare aanpak van Spinoza.
De helft van het artikel gaat over die zgn. ‘British idealists’ van ruim een eeuw geleden: Frederick Pollock (Spinoza-boek 1880), James Martineau (Spinoza-boek 1882), John Caird (Spinoza-boek 1888) en Harold H. Joachim (Spinoza-boek 1901). [Zij allen kregen hier een blog]. De andere helft gaat over Della Rocca. Ik was hier wel content over. Piekant vind ik wel, dat hij een soort ‘hoor en wederhoor’ heeft toegepast: hij heeft n.l. vooraf Della Rocca commentaar op zijn concept laten geven.
______________
De foto van Michael Della Rocca is eeen still uit de recente discussie tussen Dan Garber (Princeton) & Michael Della Rocca (Yale) "discussing Spinoza, and how to do history of philosophy." [Cf blog en cf. Youtube]
Reacties
Ja, weer die PSR. Alsof die zo bepalend was in Spinoza's leer. Wat heeft Spinoza daar nu helemaal uit afgeleid of op gebaseerd? De PSR zegt: er is een voldoende reden dat de dingen zijn zoals ze zijn (anders zouden ze zo niet zijn). Spinoza benadert dit vanuit een heel ander gezichtspunt. Niet van: er moet wel een voldoende reden zijn dat iets is zoals het is. Hij zegt: alles is NOODZAKELIJK zoals het is. Dat is de centrale gedachte in zijn leer, en dat is heel wat anders dan de PSR.
henk keizer 15-07-2015 @ 21:23
Henk, ik ben het met je eens: de dingen hadden niet anders kunnen zijn dan ze zijn. Maar wij mensen kunnen natuurlijk wel naar kennis van oorzaken en redenen op zoek gaan van hoe en waarom dingen zijn.
Spinoza geeft in 1/11d2 aan niet alleen dat er voor ieder ding een oorzaak of reden moet zijn waarom het bestaat, maar ook waarom iets niet bestaat. Als je de PSR zo ruim leest kan je er nog wel aardig mee uit de voeten. Maar waardoor Della Rocca Spinoza zo idealistisch maakt, is zijn voortdurende bewering en betoog dat hij in Spinoza een "twofold use of the PSR" bespeurt: als voor iets een intelligibele oorzaak wordt aangewezen, zou dát op zijn beurt ook nog eens met intelligibiliteit worden verklaard. En dat maakt dat het attribuut denken alleroorspronkelijkst lijkt te zijn - voorrang heeft op alles.
Stan Verdult 15-07-2015 @ 22:20