Hanneke Groenteman zag Spinoza [in Exile]
Op 14 februari schreef Hanneke Groenteman op haar weblog over haar bezoek aan de theatervoorstelling voorstelling Spinoza [In Exile] [Zie daarover hier en hier op dit weblog]. Ik neem haar tekst met aanbeveling hier graag over:
"Eigenlijk is het een jeugdvoorstelling. Spinoza (in exile), door Huis aan de Amstel. Tekst (en spel) Roel Adam, regie Liesbeth Coltof. Voor de kenners een garantie voor kwaliteit, dit tweetal, samen met de hele groep die zo'n voorstelling maken.
En dan nog ongelooflijk mooi van vorm, geestig, muzikaal, beeldend. Ik wist eigenlijk niets over Spinoza, maar door deze voorstelling wil ik meer van hem weten/lezen. Ik heb op het Spinozalyceum gezeten, 55 jaar geleden. En nu pas vraag ik me af Wat betekende Spinoza voor ons, wie was hij? Hieronder post ik een stuk van een interview met regisseur Liesbeth Coltof. Op de site van Huis aan de Amstel kan je zien waar, tot eind maart, deze fantastische voorstelling te zien is." [van hier]
De recensie van Isabella Steenbergen in de NRC Handelsblad van 13 februari is op de NRC-website alleen voor abonnees in te zien, maar is overgenomen door het Huis aan de Amstel [zie hier].Esther Kleuver schreef een recensie voor de Telegraaf van 13 febr., waarin ze stelt: "Om de voorstelling werkelijk op volle waarde te kunnen schatten, is eigenlijk de nodige voorkennis nodig. De vraag is of de beoogde doelgroep van zestien jaar en ouder die ook daadwerkelijk in huis heeft? Voor degenen die wel de gewenste (historische) bagage bezitten, levert het stuk echter een inhoudelijk, rijke ontdekkingstocht die vraagt om het leggen van allerlei verbanden. Kortom, het nodigt uit tot nadenken en dat maakt Spinoza [In Exile] alsnog tot een waardig eerbetoon." [zie hier].
Markoesa Hamer als Vermeers Melkmeisje in Spinoza (in exile). Foto Sanne Peper - in Het Parool
Voor Het Parool van 11 febr. schreef Simon van den Berg deze recensies, waar bovenstaande foto bij geplaatst was [ook hier is deze recensie te vinden]. Een dag eerder publiceerde De Volkskrant de recensie van Jowi Schmitz: Spraakwaterval Spinoza als tweede generatie allochtoon.
En dan is er ook nog een goed geschreven en heel kritisch stukje, geschreven door Touria Ahli van het Amsterdamse Calandlyceum.
Hanneke Groenteman nam op haar weblog tevens het volgende over
uit een interview met Liesbeth Coltof:
'De kracht van Spinoza nu? We leven in een tijd waarin heel veel dingen gebeuren die grote indruk maken. We worden geconfronteerd met vragen als: hoe gaan we om met de vrijheid van meningsuiting? Wat is de rol van ratio en geloof? Er is spanning tussen gelovige en niet-gelovige mensen. Hoe verhouden zij zich tot elkaar? Op welke vlakken verdragen zij elkaar en tot hoe ver gaat die verdraagzaamheid? Spinoza heeft over al deze vraagstukken nagedacht. Weinig mensen kennen zijn gedachtegoed. Er zijn dus ook maar weinig mensen die weten hoeveel invloed zijn denken heeft gehad,' aldus regisseur Liesbeth Coltof. Een andere belangrijke reden om Spinoza tot onderwerp van een toneelstuk te maken, is zijn achtergrond. Hij werd in 1632 in Amsterdam geboren als zoon van joods-Portugese ouders. 'Hij was een immigrantenkind, een allochtoon. Zijn ouders vluchtten naar Nederland, omdat ze in Portugal vanwege hun geloof niet konden zijn wie ze wilden zijn. In Amsterdam werden ze deel van de vrij gesloten gemeenschap die de joods-Portugese vluchtelingen hier vormde. In den vreemde probeerden ze iets van hun vroegere thuis te creëren door hun geloof en de bijbehorende gebruiken in stand te houden. Spinoza groeide aan de ene kant op in die gesloten, weinig geïntegreerde gemeenschap, aan de andere kant in het vrije, niet-kerkelijke Amsterdam. Hij werd heen en weer getrokken tussen twee culturen. Dat maakte dat hij vraagtekens begon te zetten bij de gebruiken en principes van zijn geloof. Hij wilde niet alles weggooien, maar wilde het onderzoeken, wilde het kunnen begrijpen: wie god was, hoe de wereld in elkaar zat. Zijn omgeving had geen antwoorden op zijn vragen en wilde zich daar ook niet mee bezig houden. Men hield liever vast aan wat er was. Dat heeft er uiteindelijk toe geleid dat hij werd verbannen. Een derde bijzonder aspect aan hem is de eenzaamheid waartoe dat moet hebben geleid.'
Aanvulling 23 mei 2009: ik kwam nog een aardige bespreking tegen op dit volkskrantblog: http://www.volkskrantblog.nl/bericht/252157
