Weer wat meer Verlichting in Nederland

Bij uitgeverij Vantilt verschijnt deze week het boek

Jan Wim Buisman (Red.), Verlichting in Nederland 1650-1850. Vrede tussen Rede en Religie? [eerder aangekondigd in dit blog]

Daarin wordt een beeld geschetst van de historische Verlichting in Nederland. Het boek is een uitgave van het Leidse Centrum voor de Studie van Religie en Verlichting.

Het is een vervolg op en op gelijke wijze samengesteld als Een veelzijdige verstandhouding [zie dit blog]. D.w.z. met beschrijvingen en analyses én steeds ook teksten van de besproken auteurs zelf. Centraal in dit vervolgdeel staat de relatie tussen Verlichting en religie.

Historiek.nl publiceert heden onder de titel "Vreemde verlichting" de inleiding van dit boek van de hand van Jan Wim Buisman. Daarin schetst hij hoe "de Verlichting meer is dan de kraamkamer van het moderne wereldbeeld of het eenentwintigste-eeuwse atheïsme." Zelfs stelt hij dat "juist de gematigde Verlichting met haar aloude pleidooi voor tolerantie de ruimte creëerde voor de radicale." Het "schema rationalistisch-verlicht versus religieus-onverlicht" zou dan ook "slecht toepasbaar" zijn.
Dit alles is te lezen als - ondanks grote bewondering - toch een zekere kritiek op Jonathan Israel, de auteur van de trilogie over de Radicale Verlichting.

Pikant is dan dat het eerste exemplaar a.s. zaterdag 19 oktober 2013 zal worden overhandigd aan precies Jonathan Israel.

Het zou, zo lees ik die inleiding, best eens een heel interessant boek kunnen zijn.